Η νηστεία ως μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης
Δεν είχαμε πάντα την επιλογή να τρώμε όλη την ημέρα. Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας, παρόλο που μπορεί να έμεναν μέρες, ακόμη και εβδομάδες, χωρίς τροφή, κατάφερναν να ανταπεξέρχονται και να επιβιώνουν κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες.
Πριν από την έλευση της γεωργίας πριν από 10.000 χρόνια η διαθεσιμότητα των τροφίμων ήταν εξαιρετικά απρόβλεπτη, υπήρχε αφθονία το καλοκαίρι και μεγάλη έλλειψη κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Η νηστεία ήταν ένα φυσικό μέρος της εξέλιξής μας και εφαρμόστηκε για χιλιετίες από όλες τις θρησκείες ως μέσο για τον «καθαρισμό» του σώματος και του νου. Ωστόσο, σήμερα οι επιστήμονες συχνά μας προειδοποιούν για τους κινδύνους του να χάσουμε ένα γεύμα ή ακόμα και ένα σνακ. Σε σύγκριση με την παραδοσιακή "δίαιτα", η νηστεία είναι απλή και ξεκάθαρη. Πάντα ήταν έτσι. Μπορεί ήδη ασυνείδητα να νηστεύετε κάθε φορά που παραλείπετε το πρωινό ή το δείπνο σας.
Ιστορικά, στην εποχή των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, οι πρόγονοί μας βρίσκονταν σε κατάσταση νηστείας αναζητώντας φαγητό. Ακόμη και όταν έκανε την εμφάνισή της η γεωργία, συχνά το φαγητό ήταν σπάνιο, ιδίως με την αλλαγή των εποχών και έτσι, η νηστεία παρέμενε ως ένας τρόπος ζωής. Στα σπίτια και τα κάστρα αποθήκευαν τα σιτηρά και ωρίμαζαν το κρέας για το χειμώνα. Πριν από τη χρήση της άρδευσης, η έλλειψη βροχής σήμαινε πείνα και οι άνθρωποι νήστευαν ώστε το αποθηκευμένο φαγητό τους να κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο, μέχρις ότου επέστρεφαν οι βροχές και οι καλλιέργειες μπορούσαν να επιβιώσουν και πάλι.
Σύμφωνα με κάποιους μελετητές, κατά τη διάρκεια αυτών των νηστειών, οι φυσικές διαδικασίες του σώματος των προγόνων μας επιβραδύνονταν και σταματούσε η γήρανση. Και στη συνέχεια, όταν το φαγητό ήταν άφθονο, οι διαδικασίες αυξάνονταν, οι άνθρωποι μεγάλωναν και γερνούσαν. Θα εκπλαγείτε να μάθετε ότι οι άνθρωποι που πεινούν συγκεντρώνονται πιο αποτελεσματικά και είναι πιο δραστήριοι από εκείνους που είναι χορτάτοι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι κυνηγοί-συλλέκτες, όταν ψάχνουν για φαγητό, πρέπει να είναι προσεκτικοί και σε εγρήγορση. Στην προϊστορία, εάν ένα άτομο δεν μπορούσε να κυνηγήσει με επιτυχία ενώ ήταν πεινασμένο, θα ήταν λιγότερο πιθανό να επιβιώσει. Είμαστε οι απόγονοι αυτών που μπορούσαν να αποδώσουν καλύτερα όταν πεινούσαν. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός ότι συχνά αναφέρουμε τους ενεργητικούς ανθρώπους ως «πεινασμένους» για κάτι.
Μήπως είμαστε λοιπόν έτσι φτιαγμένοι ώστε να ρυθμίζουμε τη λειτουργία του οργανισμού μας σε εποχιακές περιόδους νηστείας και τροφής, όπως ακριβώς έπρεπε να κάνουν οι αρχαίοι πρόγονοί μας; Εξάλλου, ακόμη και σήμερα καταναλώνουμε πολλή τροφή την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και μετά νηστεύουμε την Σαρακοστή.
Φωτεινή Πουρνάρα