Η βλάβη του DNA μπορεί να αποτελεί τη βάση της σχέσης του αλκοόλ με τον κίνδυνο καρκίνου

Εδώ και μερικά χρόνια, υπάρχει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση ότι η κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Τώρα, έρευνα σε ποντίκια του Cambridge Biomedical Campus στο Ηνωμένο Βασίλειο, δίνει μια εξήγηση για το πώς μπορεί να συμβεί αυτό. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του DNA στα βλαστοκύτταρα. Σημειώνοντας ότι ορισμένοι τύποι καρκίνου συνδέονται με την καταστροφή του DNA στα βλαστοκύτταρα, ο Ketan J. Patel, MD, PhD, από το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας MRC του παραπάνω Πανεπιστημίου, δήλωσε ότι η κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτής της βλάβης. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature

Στην έρευνα, τα ζώα που δεν διέθεταν ένα βασικό ένζυμο που εμπλέκεται στην επεξεργασία των μεταβολικών παραπροϊόντων της κατανάλωσης αλκοόλ, καθώς και ζώα χωρίς βασική επισκευαστική πρωτεΐνη DNA, βρέθηκαν να έχουν βλάβη στο DNA τους μετά από έκθεση ακόμη και σε μικρές δόσεις αιθανόλης. Οι ερευνητές βρήκαν αναδιαμορφωμένα χρωμοσώματα και μόνιμα τροποποιημένες αλληλουχίες DNA. "Η μελέτη μας υπογραμμίζει ότι η μη ικανότητα αποτελεσματικής επεξεργασίας του οινοπνεύματος μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο βλάβης του DNA που σχετίζεται με το αλκοόλ και κατά συνέπεια με ορισμένες μορφές καρκίνου", ανέφερε ο Dr Patel . Πρόσθεσε επίσης ότι σε ποντίκια που δεν είχαν το ένζυμο που διαλύει την ακεταλδεΰδη, ο ίδιος και οι συνάδελφοί του είδαν τεράστιες βλάβες του DNA μετά από μία και μόνο δόση αιθανόλης. Η ακεταλδεϋδη είναι το κύριο μεταβολικό προϊόν του αλκοόλ. "Κάποια κομμάτια του DNA διαγράφηκαν, κάποια άλλα έσπασαν και παρατηρήσαμε ακόμη και τμήματα χρωμοσωμάτων να μετακινούνται και να αναδιατάσσονται. Αν και δεν εξετάσαμε αν αυτά τα ποντίκια είχαν καρκίνο ή όχι, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο τύπος βλάβης του DNA που παρατηρήσαμε σε αυτά τα ποντίκια μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου». Αυτές οι γενετικές αλλαγές μπορούν στη συνέχεια να αντιγραφούν στα εκατομμύρια των κυττάρων που προέρχονται από αυτά τα βλαστοκύτταρα, αυξάνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο καρκίνου, εκτός εάν τα αποτελέσματα της ακεταλδεΰδης μπορούν να εξουδετερωθούν από τους αμυντικούς μηχανισμούς του σώματος.

Η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού είναι μια οικογένεια ενζύμων που ονομάζονται αλδεϋδο δεϋδρογενάσες (ALDH). Αυτά διασπούν την τοξίνη ακεταλδεΰδη σε οξικό άλας, το οποίο τα κύτταρα του σώματος μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως πηγή ενέργειας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκατομμύρια άνθρωποι, ιδιαίτερα εκείνοι από τη Νοτιοανατολική Ασία, είτε στερούνται αυτά τα ένζυμα είτε φέρουν ελαττωματικές εκδόσεις τους. Η δεύτερη γραμμή άμυνας περιλαμβάνει μια ποικιλία συστημάτων επισκευής DNA που επιτρέπει στα κύτταρα να επιδιορθώνουν πολλά από τα διαφορετικά είδη βλαβών. Με τη γενετική τροποποίηση των ποντικών, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εξαλείψουν και τους δύο αμυντικούς μηχανισμούς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα ποντίκια που δεν είχαν το κρίσιμο ένζυμο ALDH2 υπέστησαν 4 φορές μεγαλύτερη βλάβη στο DNA μετά από χορήγηση αλκοόλ σε σύγκριση με εκείνα με το πλήρως λειτουργικό ένζυμο ALDH2. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν βλαστοκύτταρα του αίματος για τη μελέτη τους, διότι αν και το αλκοόλ δεν θεωρείται ότι προκαλεί καρκίνο του αίματος, αυτά τα βλαστοκύτταρα προσέφεραν έναν πιο βολικό τρόπο για τους επιστήμονες να διερευνήσουν τι συνέβη στο εσωτερικό του DNA.

Ενώ αυτή η ανακάλυψη δείχνει ότι το αλκοόλ μπορεί να βλάψει το DNA στα βλαστοκύτταρα του αίματος, ο Patel σημειώνει ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κατανάλωση αλκοόλ σημαίνει επίσης ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του αίματος. Ωστόσο, προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνων του στόματος, του μαστού, του εντέρου, του λαιμού και του οισοφάγου.

Φωτεινή Πουρνάρα