Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης - Διατροφή ή άσκηση παίζουν σημαντικότερο ρόλο για γερά οστά;

Τα γεράματα έχουν πολλαπλές επιδράσεις στο ανθρώπινο σώμα. Κάποια - όπως οι ρυτίδες - είναι πολύ ορατά, ενώ άλλα μπορεί να μην φαίνονται και τόσο αλλά στην πραγματικότητα έχουν πιο άμεσο αντίκτυπο στην υγεία μας με το πέρασμα των χρόνων. Ένα από αυτά είναι και η απώλεια της οστικής πυκνότητας και του οστικού ιστού, καθώς και της περιεκτικότητας του οργανισμού σε ανόργανα άλατα, που μπορεί να μας κάνει πιο επιρρεπείς στην οστεοπόρωση. Αυτές οι αλλαγές, με τη σειρά τους, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο απώλειας ισορροπίας, με συνέπεια τις συχνότερες πτώσεις και τα κατάγματα.

Οι άνθρωποι έχουν τα μέγιστα επίπεδα οστικής μάζας στη δεκαετία των 20 ετών, ενώ μετά, τα επίπεδα αυτά μειώνονται σταδιακά. Η μεγιστοποίηση αυτών των επιπέδων ενώ κάποιος είναι ακόμη νέος, είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να καθυστερήσουμε τα αποτελέσματα της γήρανσης στη σκελετική δομή. Οι περισσότεροι ειδικοί υπογραμμίζουν την ανάγκη για γυμναστική με ασκήσεις που συνδυάζουν δύναμη, αντοχή αλλά και διατάσεις ως τον καλύτερο τρόπο για την προστασία της υγείας των οστών και για την πρόληψη αυτών των βλαβερών αλλαγών που συνδέονται με την ηλικία. Ωστόσο, όπως αναφέρει μια μελέτη που έγινε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Michigan και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE, η διατροφή είναι πιο σημαντική από την άσκηση όταν πρόκειται για τη δύναμη και τη μάζα των οστών. Φυσικά, ο συνδυασμός των δύο είναι αυτό που πραγματικά κάνει την μεγαλύτερη διαφορά.

Συγκρίνοντας την συμπληρωματική πρόσληψη μεταλλικών στοιχείων και την άσκηση σε ποντίκια, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Michigan διαπίστωσαν ότι η διατροφή μπορεί να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην οστική μάζα και τη δύναμη. Η μελέτη εντόπισε επίσης ότι η μακροχρόνια λήψη ανόργανων αλάτων αύξησε την ικανότητα διατήρησης της δύναμης ακόμη και μετά τη διακοπή της άσκησης. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να είναι σημαντικά για τη μεγιστοποίηση της οστικής μάζας και της δύναμης κατά την ενηλικίωση, προσφέροντας προστασία από τις ενδεχόμενες μειώσεις που έρχονται με τη γήρανση. "Η πιο μακροπρόθεσμη διατροφή με συμπληρώματα ανόργανων αλάτων οδηγεί όχι μόνο σε αύξηση της οστικής μάζας και δύναμης, αλλά και στην ικανότητα να διατηρεί αυτές τις αυξήσεις ακόμη και μετά το πέρας της γυμναστικής", αναφέρει ο David Kohn, καθηγητής Dentistry and Engineering στο Πανεπιστήμιο του Michigan.

"Τα πειράματα έγιναν σε ποντίκια, αλλά εάν αναρωτιέστε για την δοκιμή σε ανθρώπους, σκεφτείτε ότι είναι ευκολότερο για κάποιον που μεγαλώνει και σταματά να γυμνάζεται να συνεχίσει να διατρέφεται σωστά παρά να εξακολουθήσει να ασκείται", προσθέτει. Ο Kohn δήλωσε ότι τα ευρήματα «εκπλήσσουν» τους ερευνητές: "Περιμέναμε ότι η διατροφή θα ενίσχυε τα αποτελέσματα της άσκησης (κάτι που έκανε όντως), αλλά μείναμε έκπληκτοι τόσο από τις συνέπειες της διατροφής αυτής καθαυτής όσο και σε ένα ευρύτερο επίπεδο σε αυτό το μοντέλο μελέτης".
Οι επιστήμονες αύξησαν την πρόσληψη ασβεστίου και φωσφόρου και ανακάλυψαν σημαντικά οφέλη. Ωστόσο σημειώνουν ότι τα ευρήματα δεν θα πρέπει να μας κάνουν να τρέξουμε να αγοράσουμε συμπληρώματα ασβεστίου και φωσφόρου, καθώς η μελέτη στα ποντίκια δεν μπορεί να μεταφραστεί άμεσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Παρέχει, παρόλα αυτά, στους ερευνητές ένα εννοιολογικό σημείο για να ξεκινήσουν. "Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα πιθανόν να διαφέρουν μεταξύ των ποντικιών και των ανθρώπων, αλλά η γενικότερη εικόνα της προσπάθειας μεγιστοποίησης της οστικής μάζας και της δύναμης σε νεαρή ηλικία ώστε να αντιμετωπισθεί η αναπόφευκτη φθορά με την ηλικία, χρησιμοποιώντας μια διατροφή με συμπληρώματα, συνδυάζοντας τη διατροφή με άλλες παρεμβάσεις όπως η γυμναστική και αναλύοντας τα αποτελέσματα από όλα τα παραπάνω όχι μόνο αναφορικά με την οστική μάζα αλλά π.χ. και με την αντοχή, είναι κάτι πολύ σημαντικό για τον άνθρωπο", σχολιάζει ο Kohn.

Ο ρόλος της δίαιτας στην οστική αντοχή έχει μελετηθεί ευρέως και τα προηγούμενα χρόνια, υποδεικνύοντας ότι η διατήρηση μιας διατροφής πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, ακατέργαστα δημητριακά, ελαιόλαδο και ψάρια - μια μεσογειακή δηλαδή διατροφή - θα μπορούσε να μειώσει την απώλεια οστικής μάζας.

Φωτεινή Πουρνάρα