Πόσο σημαντικό είναι τελικά το pH για την υγεία και την ευεξία;

Η σύγχυση και το ενδιαφέρον για την επιρροή των τροφίμων στην όξινη-αλκαλική ισορροπία αφθονούν και αυτό οφείλεται εν μέρει στη δημοτικότητα μεταξύ των celebrities και των «ειδικών» της υγείας που θεωρούν την «αλκαλική δίαιτα» ως πανάκεια για ένα ευρύ φάσμα ασθενειών από τον καρκίνο μέχρι τις καρδιοπάθειες.  Ενώ αυτές οι θεωρίες αποτελούν συνήθως «κόκκινο πανί» για την επιστημονική ιατρική κοινότητα, υπάρχουν κάποια οφέλη από αυτό το διατροφικό πρότυπο σύμφωνα με έρευνες και για το λόγο αυτό αξίζει πραγματικά να διευκρινιστεί η επιστημονική θέση πάνω στη δημοφιλή αυτή διατροφή. 

Αρχικά θα πρέπει να διευκρινιστούν δύο σημεία που συγχέονται συχνά: Πρώτον, αυτή η ισορροπία δεν αφορά το αίμα. Το pΗ του ανθρώπινου αίματος διατηρείται αυστηρά περίπου στο 7,4 (7,35 έως 7,45). Οι πνεύμονες και τα νεφρά κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν το pH υπό έλεγχο καθώς οι επιπτώσεις των αλλαγών του pH του αίματος θα ήταν πολύ επικίνδυνες για την ανθρώπινη ζωή. Το θέμα είναι τι πρέπει να κάνει το σώμα για να κρατήσει το pH του αίματος στα σωστά επίπεδα.  Η βασική φιλοσοφία της αλκαλικής διατροφής είναι ότι : ό,τι τρώει ένα άτομο επηρεάζει αυτά που πρέπει να κάνει το σώμα του για να επεξεργαστεί αυτό το γεύμα.  Το δεύτερο σημείο είναι η έννοια του «όξινου» ή «αλκαλικού» στη σύνθεση αυτή καθαυτή ενός τροφίμου, σε σχέση με την πιθανή επίδραση της στο σώμα. Ο χυμός λεμονιού και οι ντομάτες, για παράδειγμα, είναι όξινες. Αλλά όταν προσλαμβάνονται, προωθούν την αλκαλικότητα. Το pH της κάθε τροφής δεν υπαγορεύει την τελική επίδραση που θα έχει στον οργανισμό. Μάλλον το «εν δυνάμει νεφρικό όξινο φορτίο" ή PRAL (Potential Renal Acid Load) ενός τροφίμου - μια τιμή που μετρά την έκκριση οξέος στα ούρα - είναι αυτό που καθορίζει πού εντάσσεται στο πλαίσιο της όξινης-αλκαλικής ισορροπίας.

Διατροφή και pH

Τα τρόφιμα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σύμφωνα με το PRAL τους σε αυτά που σχηματίζουν οξέα και αλκάλια αντίστοιχα. Τα τρόφιμα που έχουν ένα αρνητικό όξινο φορτίο θεωρούνται αλκαλικά (κυρίως φρούτα και λαχανικά), ενώ τα δημητριακά, τα κρέατα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ψάρια, η σόδα και η μπύρα σχηματίζουν οξέα που σημαίνει ότι έχουν ένα θετικά όξινο φορτίο. Οι διατροφικές συνήθειες είναι πιο σημαντικές από τις συγκεκριμένες τροφές.  Ακόμη και τα υγιεινά τρόφιμα σχηματίζουν οξέα - όπως τα πουλερικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και τα αυγά – χωρίς να είναι απαραίτητα επιβλαβή, απλά μπορεί να χρειαστεί να συνδυαστούν με αλκαλικά τρόφιμα για να κάνουν το τελικό αποτέλεσμα του γεύματος, είτε ουδέτερο είτε αλκαλικό. Κάτι που σίγουρα επιτυγχάνεται αν ακολουθήσετε την σύσταση για περισσότερα φρούτα και λαχανικά στη διατροφή σας. 

Μια πλούσια σε πρωτεΐνες διατροφή αυξάνει το συνολικό όξινο φορτίο, αλλά δεν οδηγεί σε μια αλλαγή στη χημεία του αίματος ή του ρΗ. Αυτό συμβαίνει γιατί οι νεφροί στέλνουν ανόργανες ρυθμιστικές ουσίες, όπως το φωσφορικό και το ανθρακικό ασβέστιο, για να διατηρηθεί το ρΗ του αίματος στο ασφαλές επίπεδο του 7.4. Ωστόσο, η ίδια δίαιτα αλλάζει τη χημεία του ουροποιητικού. Το μαγνήσιο, το κιτρικό και το pH των ούρων μειώνονται, ενώ το ασβέστιο, το ουρικό και το φωσφορικό οξύ αυξάνονται. Σε αντίθεση με πολλές παράξενες δίαιτες, η αλκαλική διατροφή έχει πραγματικά αρκετά οφέλη. Ενθαρρύνει την μεγάλη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και υγιεινών φυτικών τροφίμων, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει τα επεξεργασμένα πρόχειρα φαγητά. Ωστόσο, οι διάφοροι ισχυρισμοί σχετικά με τον μηχανισμό πίσω από τη συγκεκριμένη διατροφή καθώς και το ότι η αποφυγή  κάθε όξινης τροφής μπορεί να θεραπεύσει ή να αποτρέψει διάφορες  ασθένειες, δεν υποστηρίζονται από εξελικτικές αποδείξεις, την ανθρώπινη φυσιολογία ή οποιαδήποτε αξιόπιστη μελέτη σε ανθρώπους . Τα οξέα είναι στην πραγματικότητα μερικά από τα πιο σημαντικά δομικά στοιχεία της ζωής όπως τα αμινοξέα, τα λιπαρά οξέα και το DNA μας (δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ).  Για άλλη μια φορά, το κλειδί για υγεία και ευεξία είναι μια ισορροπημένη συνδυαστική διατροφή με παράλληλη καθημερινή άσκηση.