Μυρώνι, ο ιδιαίτερος αρωματικός κατσαρός μαϊντανός
Το μυρώνι είναι ένα ευαίσθητο και πολύ αρωματικό μυρωδικό το οποίο μοιάζει εμφανισιακά με κατσαρό μαϊντανό και γευστικά έχει κάποια χαρακτηριστικά από το εστραγκόν, σε μια πιο ήπια μορφή. Γνωστό από την αρχαιότητα, χρησιμοποιείται και σήμερα για τις ίδιες θεραπευτικές του ιδιότητες και νοστιμίζει με ξεχωριστό τρόπο διάφορες συνταγές.
Το Χαιρέφυλλο (chervil) το γνωστό μας μυρώνι, είναι μονοετές φυτό και ανήκει στην ίδια οικογένεια με τον μαϊντανό. Το μαζεύουμε από τον χειμώνα, όταν ακόμη τα φύλλα του είναι μικρά και τρυφερά, μέχρι την άνοιξη. Χρησιμοποιείται πολύ στην γαλλική κουζίνα ενώ έχει γίνει ευρέως γνωστό τελευταία σε όλη την Ευρώπη. Αναφέρεται και σαν ο μαϊντανός της gourmet κουζίνας και χρησιμοποιείται σε συνταγές με κοτόπουλο, θαλασσινά, λαχανικά, ενώ επίσης μπορεί να προστεθεί σε ομελέτες και σούπες. Η γεύση του θυμίζει την γεύση γλυκόριζας ή γλυκάνισου. Όπως και με όλα τα μυρωδικά, προσέχουμε να το κόβουμε μαλακά με τα χέρια ή μια φορά με καλά ακονισμένο μαχαίρι διότι χάνει το άρωμά του, το χρώμα και τη γεύση του. Δεν το μαγειρεύουμε, απλά το προσθέτουμε στο τέλος, όσο πιο κοντά στο χρόνο σερβιρίσματος. Είναι ισχυρό μυρωδικό και η μεγάλη ποσότητα του φυτού ανάμεσα σε άλλα χόρτα υπερκαλύπτει το άρωμα και τη γεύση τους. Χρησιμοποιούμε μικρή ποσότητα λοιπόν από το βότανο αυτό σε σχέση με τα άλλα χορταρικά. Το μυρώνι είναι πολύ ευαίσθητο και διατηρείται στο ψυγείο μόνο μια-δυο μέρες. Αποξηραίνεται όμως εύκολα αλλά τότε χρειάζεται διπλάσια ποσότητα για να αποδώσει αρωματικά
Το μυρώνι, ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες. Ο Θεόφραστος το αναφέρει ως «Σκάνδικα» ή «κτένα της Αφροδίτης», λόγω του σχήματος που έχουν τα καρπίδια του φυτού (μοιάζουν με χτένα). Ο Αριστοφάνης το υποτιμούσε κοροϊδεύοντας τον Ευρυβιάδη, λέγοντας πως η μητέρα του δεν πουλούσε τα καλά χόρτα αλλά μόνο σκάνδικα.
Ο Διοσκουρίδης τον 1ο αιώνα μ.Χ. αναφέρει ότι το φυτό τρώγεται ωμό αλλά και βραστό και βοηθά τις κενώσεις του εντέρου, κάνει καλό στο στομάχι και είναι διουρητικό. Συνιστούσε το αφέψημα του βοτάνου επειδή το θεωρούσε ωφέλιμο για το συκώτι, τα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Ο Πλίνιος στη Φυσική Ιστορία του αναφέρεται στις θεραπευτικές ιδιότητες του βοτάνου και υπογραμμίζει ότι είναι τονωτικό της σεξουαλικής ικανότητας, κυρίως σε ηλικιωμένους.
Σαν βότανο, το μυρώνι δρα ως διουρητικό, αποχρεμπτικό και καθαρτικό. Παραδοσιακά θεωρούσαν ότι έχει και αφροδισιακές ιδιότητες και το χρησιμοποιούσαν ως εμμηναγωγό.
Τα ωμά φύλλα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, καροτένιο, κάλιο, νάτριο, φωσφόρο, σίδηρο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο. ενώ μπορούν να εφαρμοστούν σαν ζεστό κατάπλασμα σε επώδυνες αρθρώσεις. Το αφέψημα από τα φύλλα διευκολύνει την πέψη και ανακουφίζει από προβλήματα κυκλοφορικού και ήπατος και θεωρείται διεγερτικό και αφροδισιακό.