Μήπως συνηθίζετε να τρώτε και σεις όρθιοι;

 Στις μέρες μας, υπάρχει καταιγισμός πληροφοριών για το τι πρέπει να τρώμε, πότε να το τρώμε αλλά και το πόσο φαγητό είναι προτιμότερο. Παράλληλα με αυτές τις συμβουλές που βασίζονται σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, κάποιοι θεωρούν ότι πρέπει να αποφεύγουμε να τρώμε ενώ στεκόμαστε ή όταν είμαστε ξαπλωμένοι, όπως ήταν συνηθισμένο στην Αρχαία Ελλάδα ή τη Ρώμη. Μπορεί να φαίνεται λογικό, αλλά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες έρευνες που να εξετάζουν τις διαφορές ανάμεσα στο να στέκεται ή να κάθεται κάποιος ενώ τρώει. Υπάρχουν παρόλα αυτά, μερικές ενδείξεις από τη φυσιολογία που δείχνουν ποια είναι η προτιμώμενη στάση φαγητού.

Εάν εξετάσουμε αυτές τις τρεις θέσεις φαγητού: ξαπλωμένοι, καθισμένοι και όρθιοι, ποιες αλήθεια προκλήσεις παρουσιάζουν για το σώμα μας και ποια πρέπει να επιλέξουμε; Την πρώτη από αυτές, όπως είπαμε, τη συναντάμε στους αρχαίους. Αυτό μπορεί να μην οφείλεται αποκλειστικά σε τεμπελιά ή σε επίδειξη πλούτου και εξουσίας όπως πρότειναν μερικοί ερευνητές, αλλά και στο ότι το να ξαπλώνουμε με την αριστερή πλευρά του σώματός μας, μειώνει την πίεση στο κάτω τμήμα του στομάχου, ανακουφίζοντας έτσι τη δυσφορία μετά από την πολυφαγία. Αυτό μπορεί να μην έχει τόση σημασία, επειδή σήμερα η κατανάλωση τροφής στις γιορτές δεν έχει την ίδια έννοια και δεν γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως στα αρχαία χρόνια. Υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις ότι απορροφούμε υδατάνθρακες με βραδύτερο ρυθμό όταν τρώμε ξαπλωμένοι σε σύγκριση με το όταν καθόμαστε και αυτό πιθανότατα οφείλεται στο ρυθμό της γαστρικής κένωσης. Η βραδύτερη απορρόφηση υδατανθράκων θεωρείται γενικά ότι είναι προτιμητέα καθώς αποφεύγονται μεγάλες αιχμές στην ινσουλίνη. Εναλλακτικά, η κατανάλωση τροφής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Το Αμερικανικό Κολέγιο Γαστρεντερολογίας συμβουλεύει να αποφεύγουμε να ξαπλώνουμε για δύο ώρες μετά το φαγητό, γεγονός που υποδηλώνει ότι το να τρώμε ξαπλωμένοι, δεν είναι μάλλον καλή ιδέα.

Η πέψη είναι μια διαδικασία που κυριαρχείται από το παρασυμπαθητικό νευρικό μας σύστημα, το οποίο προτρέπει για «ξεκούραση και πέψη». Το σώμα μας δηλαδή πρέπει να χαλαρώνει για να επεξεργάζεται αποτελεσματικά τις τροφές, επομένως είναι λογικό να προσπαθούμε να χαλαρώσουμε ενώ τρώμε. Η πέψη ξεκινά από τη στιγμή που αρχίζουμε να μασάμε και έρευνες δείχνουν ότι το πιο χαλαρό μάσημα επιτρέπει στο σώμα να προ-απελευθερώσει την ινσουλίνη, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η ολική της απελευθέρωση και να μεγιστοποιηθεί ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα. Συνήθως οι άνθρωποι τρώνε γρηγορότερα όταν στέκονται. Το να έχουμε καθίσει και να εστιάζουμε μόνο στο να φάμε το φαγητό μας είναι η καλύτερη πρακτική για να επιβραδύνουμε τον ρυθμό κατανάλωσης, να μασήσουμε περισσότερο και τελικά να βελτιστοποιήσουμε τη μεταβολική διαδικασία του γεύματος. Το να τρώμε πιο αργά θεωρείται πιο υγιεινό, καθώς αυξάνεται ταχύτερα η πληρότητα και μειώνεται η όρεξη, οδηγώντας σε πιθανή μείωση της πρόσληψης θερμίδων.

Όσον αφορά το φαγητό ενώ στεκόμαστε, δεν υπάρχουν εμπεριστατωμένες συγκεκριμένες αποδείξεις ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πέψη. Παρόλο που η βαρύτητα δεν είναι απαραίτητη για το μεγαλύτερο μέρος της λειτουργίας του εντέρου, βοηθά στην αποτροπή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (γι 'αυτό το λόγο, πολλοί πάσχοντες σηκώνουν το κεφάλι του κρεβατιού τη νύχτα). Η όρθια στάση κατά τη διάρκεια του φαγητού έχει το πλεονέκτημα ότι καίμε περισσότερες θερμίδες (περίπου 50) ανά ώρα σε σύγκριση με το κάθισμα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το πιθανότερο είναι ότι όταν είμαστε χαλαροί, αφιερώνουμε χρόνο και τρώμε με προσοχή, μας βοηθά να κάνουμε υγιεινότερες επιλογές, να καταναλώσουμε μικρότερες ποσότητες και λιγότερες θερμίδες. Χρειάζονται περίπου 20 λεπτά για να φθάσει το σήμα του κορεσμού στον εγκέφαλο και με το να τρώμε καθιστοί και αργά, θα μας επιτρέψει να πάρουμε το μήνυμα αυτό χωρίς να έχουμε ήδη καταναλώσει υπερβολικές ποσότητες φαγητού.

Φωτεινή Πουρνάρα