Φύλλα Αλεξανδρείας, το φυσικό καθαρτικό και όχι μόνο

 Μπορεί να αποκαλούνται φύλλα, πρόκειται όμως για τους λοβούς ενός φυτού που ονομάζεται σέννα , κασσία, σιναμική, φύλλα Αλεξανδρείας ή φύλλα Αιγύπτου και ανήκει στην οικογένεια των Χερδωπών. Για χιλιετίες έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως βότανο στη λαϊκή ιατρική. Σέννα είναι η αραβική ονομασία του φυτού το οποίο για πρώτη φορά χρησιμοποίησαν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες οι Άραβες γιατροί Serapion και Mesue. Το καλλιεργούσαν κυρίως στην περιοχή της Νουβίας και στο Σουδάν. Από κει με καμήλες το έφερναν στο Ασσουάν και δια μέσου του Νείλου έφτανε στη Μεσόγειο και μετά σε Ευρώπη και Ασία. Η ονομασία φύλλα Αλεξανδρείας βγήκε γιατί το λιμάνι της Αλεξάνδρειας για εκατονταετίες ήταν ο κύριος κόμβος μεταφοράς του. Τον 11ο αιώνα, εισήχθη από τους Άραβες, στη Βενετία, αλλά στην Ευρώπη, η χρήση των φύλλων της διαδόθηκε μόνο κατά το τέλος του Μεσαίωνα. Μέχρι τότε τα χρησιμοποιούσαν μόνο για την καταπολέμηση μολυσματικών ασθενειών, για παθήσεις των ματιών και νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος. Μόλις το 16ο αιώνα αρχίζει να θεωρείται καθαρτικό ενώ στη σύγχρονη ιατρική έχει χρησιμοποιηθεί από την δεκαετία του 50 ως καθαρτικό.

Τα σημαντικότερα θεραπευτικά της συστατικά είναι:

• Η δραστική ουσία χρυσοφαινικό οξύ, που παρουσιάζει καθαρτικές ιδιότητες και αποτελεί το κύριο συστατικό πολλών φαρμακευτικών καθαρτικών σκευασμάτων του εμπορίου.
• Τα φύλλα Αλεξανδρείας περιέχουν ουσίες που ονομάζονται γλυκοσίδια ανθρακινόνης, τα οποία παρουσιάζουν αποδεδειγμένη καθαρκτική δράση, βοηθώντας την πέψη και την κίνηση των τροφών μέσα στο έντερο
• Οι καρποί και τα φύλλα της σέννα περιέχουν τις σεννοσίδες Α και Β (sennosides Α & Β), ουσίες οι οποίες υδρολύονται από τα βακτήρια του εντέρου του ανθρώπου και διασπώνται αποδίδοντας την προηγούμενη δραστική ουσία ανθρακινόνη. Οι σεννοσίδες Α και Β και τα προϊόντα της διάσπασης τους, δρουν στο παχύ έντερο, επιταχύνοντας τη μεταφορά του περιεχομένου του εντέρου στο κόλον. Αρκετές μελέτες υποστηρίζουν ότι τα γλυκοσίδια αυτά παρουσιάζουν και αντιτοξική δράση στο ήπαρ.
• Το ρεϊνικό και κασσιακό οξύ που αποδεδειγμένα παρουσιάζουν βακτηριοκτόνα και μυκητοκτόνα δράση στο γαστρεντερικό σύστημα.

Η άσχημη γεύση της και η σχεδόν στιγμιαία επίδρασή της στο στομάχι μπορούν επίσης να προκαλέσουν εμετό. Για τους ανθρώπους που έχουν καταναλώσει κάτι τοξικό ή χρειάζεται να καθαρίσουν ουσιαστικά το στομάχι τους άμεσα, η σέννα μπορεί να βοηθήσει δίνοντας στο σώμα πλήρη καθαρισμό. Μπορεί να αντικαταστήσει τα ισχυρά φάρμακα που συνταγογραφούνται συνήθως πριν από μια κολονοσκόπηση. Για άλλες φαρμακευτικές χρήσεις, η ανάμειξη της με γαρύφαλλα, κανέλα ή άλλα βότανα με έντονη γεύση μπορεί να αντιμετωπίσει και τη ναυτία. Σε πολλά μέρη του κόσμου, τα παράσιτα εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία. Τα καθαρτικά αποτελέσματα των φύλλων της Αλεξανδρείας βοηθούν στην εξάλειψη των σκουληκιών ή των παρασίτων στο έντερο. Εκτός από τις καθαρτικές ιδιότητές τους, μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φλεγμονής για τους ανθρώπους που υποφέρουν από αιμορροΐδες. Μια πάστα από σέννα μπορεί να εφαρμοστεί στο δέρμα για να ανακουφίσει ένα ευρύ φάσμα ερεθισμών, όπως η ψωρίαση, η ακμή, το έκζεμα και τα σπυριά, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα ενάντια σε αυτές τις καταστάσεις. Τέλος, μερικές από τις ενώσεις που περιέχει δεσμεύονται από την κερατίνη στα μαλλιά, προστατεύοντάς τα και διατηρώντας γερά και υγιή.

Το αφέψημα από φύλλα Αλεξανδρείας είναι πολύ δραστικό και πρέπει να χρησιμοποιείτε με σύνεση. Καλό είναι, επίσης να συνδυάζεται με βότανα αντισπασμωδικά όπως το τζίντζερ, ο μάραθος και ο γλυκάνισος.

Φωτεινή Πουρνάρα