Πώς το άγχος της ημέρας μετατρέπεται σε βραδινό τσιμπολόγημα

Όλοι λειτουργούμε βάσει των ορμονικών μας ισορροπιών που επηρεάζουν σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας. Στην περίπτωση του φαγητού, ορισμένες ορμόνες προκαλούν πείνα ενώ άλλες, πληρότητα. Δυστυχώς για εμάς, τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι τα επίπεδα των ορμονών της πείνας αυξάνονται τη νύχτα και μειώνονται τα επίπεδα της ορμόνης της πληρότητας, γεγονός που μας ανοίγει την πόρτα στην υπερκατανάλωση τροφής. Και το άγχος είναι αυτό που μας ωθεί προς αυτή. "Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι οι βραδινές ώρες είναι μια χρονική περίοδος υψηλού κινδύνου για υπερκατανάλωση τροφής, ειδικά αν είστε αγχωμένοι και είστε ήδη επιρρεπείς στο φαγητό", λέει η Susan Carnell, Ph.D., επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν ηλικίας 18-50 ετών, υπέρβαροι αλλά κατά τα άλλα υγιείς και περίπου οι μισοί από αυτούς είχαν προηγουμένως λάβει θεραπεία για διαταραχή υπερφαγίας. Η ομάδα των ερευνητών τους αξιολογούσε το πρωί και το βράδυ μετά από 8ωρη νηστεία και στη συνέχεια, έπιναν ένα υγρό γεύμα 600 θερμίδων για να διεγερθεί το αίσθημα της πληρότητας. Λίγες ώρες αργότερα, τους δινόταν μια τυπική δοκιμή άγχους (τοποθετώντας το ένα χέρι σε έναν κουβά με παγωμένο νερό για δύο λεπτά) και 30 λεπτά μετά τους πρόσφεραν ένα γεύμα με πίτσα, πατατάκια, μπισκότα και σοκολάτα. Έγιναν αιματολογικές εξετάσεις για να μετρηθούν τα επίπεδα του στρες και της ορμόνης της πείνας και τους ζητήθηκε να αξιολογήσουν πόσο πλήρεις ή πεινασμένοι ένιωθαν. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πρωινές ώρες της ημέρας επηρέασαν σημαντικά τα επίπεδα της πείνας και οι αναφορές από τους ίδιους τους συμμετέχοντες συνέτειναν στο ότι η όρεξή τους για την πίτσα και τα σνακ ήταν μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια της νύχτας. Παράλληλα, και οι εξετάσεις αίματος αποκάλυψαν χαμηλότερα επίπεδα του πεπτιδίου YY, μιας ορμόνης που συνδέεται με μειωμένη όρεξη, τις νυχτερινές ώρες.

Όλοι οι συμμετέχοντες βίωσαν περισσότερο άγχος και πείνα μετά από το παραπάνω στρες-τεστ, τόσο το πρωί όσο και το βράδυ, αλλά τα επίπεδα αίματος μιας ορμόνης πείνας που ονομάζεται γκρελίνη, ήταν υψηλότερα τη νύχτα. Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι η γκρελίνη είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στο άγχος της ημέρας και η τελευταία μελέτη έρχεται να το προσυπογράψει. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τη νύχτα συμβαίνει ένας συνδυασμός πραγμάτων, αφού έχουμε βιώσει άγχος κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το αντιληπτό αίσθημα κορεσμού φαίνεται να μειώνεται, οπότε τα σνακ φαίνονται πιο ελκυστικά. Επιπλέον, τα επίπεδα ορμονών που ελέγχουν την όρεξη είναι χαμηλότερα, ενώ οι ορμόνες που ενεργοποιούν την πείνα αυξάνονται. Προσθέστε τα όλα αυτά και είναι σαφές ότι οι βραδινές ώρες είναι η πιο επικίνδυνη χρονικά περίοδος της ημέρας για να βρίσκεστε στην κουζίνα. "Τα καλά νέα είναι ότι έχοντας αυτές τις γνώσεις, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τον κίνδυνο υπερκατανάλωσης, τρώγοντας νωρίτερα μέσα στην ημέρα ή να βρουν εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης του άγχους", πρόσθεσε η Carnell.

Μία από τις καλύτερες στρατηγικές για την αντιμετώπιση της επίθεσης των ορμονών μας μπορεί να είναι απλά να μην έχουμε σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες στο σπίτι. Προηγούμενη έρευνα έχει αποδείξει ότι αν βασιζόμαστε στη θέλησή μας για να αποφύγουμε το συνεχές τσιμπολόγημα συνήθως δεν λειτουργεί, τουλάχιστον όχι με συνέπεια, εάν η κουζίνα μας είναι γεμάτη με τρόφιμα που υπονομεύουν την αποφασιστικότητά μας. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στην επιθεώρηση International Journal of Obesity.

Φωτεινή Πουρνάρα