11 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Παχυσαρκία ξεκίνησε το 2015 για να ενισχύσει και να υποστηρίξει πρακτικές λύσεις που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να επιτύχουν και να διατηρήσουν ένα υγιές βάρος και να αναστρέψουν την κρίση της παχυσαρκίας. Στόχος είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης, η ενθάρρυνση της υποστήριξης, η βελτίωση των διαφόρων πολιτικών που ακολουθούνται και η ανταλλαγή εμπειριών. Το θέμα του φετινού εορτασμού επικεντρώνει στο στιγματισμό των παχύσαρκων ατόμων από το κοινωνικό τους περιβάλλον, ενισχύοντας τα ανακριβή και αρνητικά στερεότυπα σχετικά με το βάρος. Τονίζεται η ανάγκη αποφυγής από τα ΜΜΕ κάθε είδους γλώσσας και εικόνων που στιγματίζουν και η απεικόνιση της παχυσαρκίας με δίκαιο, ακριβή και ενημερωτικό τρόπο. Η μείωση του κινδύνου παχυσαρκίας απαιτεί παράλληλα από τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε διάφορους τομείς όπως το να γίνει από όλους μας κατανοητό ότι οι ασθενείς με παχυσαρκία πρέπει να αντιμετωπίζονται με το ίδιο επίπεδο σεβασμού και συμπάθειας όπως οι αδύνατοι συνάνθρωποί μας.

Η παχυσαρκία σε αριθμούς

Δυστυχώς, ο αριθμός των ενηλίκων που ζουν με παχυσαρκία συνεχίζει να αυξάνεται. Σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, 2,7 δισ. ενήλικες σε όλο τον κόσμο θα ζήσουν με παχυσαρκία μέχρι το 2025, από τους οποίους 177 εκατομμύρια θα χρειαστούν θεραπεία λόγω σοβαρής παχυσαρκίας. Στην Ελλάδα η νόσος της παχυσαρκίας είναι σε έξαρση, όπως έδειξαν πανελλήνιας εμβέλειας επιδημιολογικές μελέτες που διεξήγαγε η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνδρες με παχυσαρκία αποτελούν το 26,0% του Ελληνικού ανδρικού πληθυσμού και οι παχύσαρκες γυναίκες αντίστοιχα αποτελούν το 18,2%. Εάν τώρα συνυπολογισθεί και το ποσοστό των ατόμων με υπερβάλλον σωματικό βάρος, μία κατάσταση που συνήθως εξελίσσεται με την πάροδο των ετών σε παχυσαρκία, τότε παρατηρείται ότι μόνο το 31,0% των Ελλήνων και μόνο το 47,2% των Ελληνίδων, έχουν φυσιολογικό σωματικό βάρος. Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε συνεχής και σταθερή αύξηση της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας σε ποσοστά που κυμαίνονται από 7,2% έως 20,7%.

Η παχυσαρκία αποτελεί μία πολυπαραγοντική νόσο, δηλαδή είναι αποτέλεσμα περιβαλλοντικών, συμπεριφορικών, ορμονικών και γενετικών παραγόντων ή συνδυασμού αυτών. Κύριο γενεσιουργό αίτιο πρόκλησής της είναι η αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης σε σχέση με την ενεργειακή κατανάλωση. Η εξίσωση είναι σχετικά απλή και συνοψίζεται στο ότι όταν υπάρχει θετικό ενεργειακό ισοζύγιο, δηλαδή η ενεργειακή πρόσληψη είναι μεγαλύτερη από την ενεργειακή κατανάλωση, ο οργανισμός αποθηκεύει την περίσσεια ενέργειας ως λίπος.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη νόσο;

Για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αλλά και των κινδύνων που προκύπτουν απ’ αυτήν απαιτείται ουσιαστική αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς καθώς και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας με συστηματική και καθημερινή άσκηση. H φαρμακευτική υποστήριξη με σκευάσματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν, είναι πολύ περιορισμένη λόγω παρενεργειών κατά τη χρήση τους. Τα τελευταία χρόνια η βαριατρική χειρουργική αποτελεί μια ουσιαστική θεραπευτική παρέμβαση στο πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας και εφαρμόζεται σε άτομα υπερβολικά παχύσαρκα που ταυτόχρονα έχουν και δύο τουλάχιστον συνοσηρότητες. Η συνεχής απόκτηση γνώσης σχετικά με την παχυσαρκία, την αιτιοπαθογένεια και τις επιπλοκές που τη συνοδεύουν θα βοηθήσει ουσιαστικά στην πρόληψη, αλλά και στην αποτελεσματική θεραπεία και θα συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας επιδημίας της σύγχρονης κοινωνίας.

Η σχέση της παχυσαρκίας με την υγεία

Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία είναι πολλές. Είναι από τους κυριότερους μη μεταδοτικούς παράγοντες κινδύνου για πολλά νοσήματα. Οι σημαντικότερες συνέπειες του αυξημένου σωματικού βάρους από πλευράς συχνότητας εμφάνισης αφορούν μεταβολικές διαταραχές, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου-2, η δυσλιπιδαιμία, η υπέρταση, η ινσουλινοαντίσταση και η υπερουριχαιμία. Συνέπεια αυτών είναι η παχυσαρκία να θεωρείται σήμερα από τους κυριότερους παράγοντες εμφάνισης καρδιοαγγειακών παθήσεων. Η παχυσαρκία όμως είναι μια πολυσυστηματική νόσος, που προσβάλλει και άλλα όργανα του ανθρωπίνου σώματος προκαλώντας αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αναπνευστικών παθήσεων, νόσων του ήπατος και των χοληφόρων, γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών κινδύνων, ποικίλων αρθροπαθειών, ορμονικών διαταραχών, προβλημάτων γονιμότητας και επιπρόσθετα σχετίζεται αιτιολογικά με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου.

Διατροφή, ο βασικός παράγοντας στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας

Τα περιττά κιλά είναι ένα κοινό πρόβλημα που απασχολεί τους περισσότερους ανθρώπους. Η παχυσαρκία αναγνωρίζεται παγκόσμια σαν ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσια υγείας και από τους ειδικούς ονομάσθηκε η «επιδημία του 21ου αιώνα». Η γρήγορη απώλεια βάρους δεν αποτελεί λύση. Πρέπει να είναι και σταδιακή και αργή. Η μείωση του βασικού μεταβολισμού, μετά την πρώτη αρχική απώλεια κιλών, δυσχεραίνει την περαιτέρω απώλεια βάρους και οδηγεί στη γρήγορη επανάκτησή του. Ως υγιής απώλεια ορίζεται αυτή του 0,5 έως 1 κιλού την εβδομάδα και ιδανικά από τον λιπώδη και όχι τον μυϊκό ιστό. Το ίδιο επικίνδυνες και μη αποτελεσματικές σε βάθος χρόνου είναι και οι λεγόμενες δίαιτες express, οι χημικές, οι μονοφαγικές και οι κάθε είδους δίαιτες «της μόδας». Για ασφαλή απώλεια βάρους, η διατροφή θα πρέπει να μας εξασφαλίζει όλες τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά, να είναι ήπια υποθερμιδική, να είναι εύκολη στην παρασκευή της, να στοχεύει στη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών του ατόμου και να προάγει τη συνολική του υγεία.

Φωτεινή Πουρνάρα