Η πείνα επηρεάζει όντως τη διάθεσή μας

Εάν έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι γίνεστε ευέξαπτοι, ανήσυχοι ή ακόμα και υποτονικοί όταν πεινάτε, ίσως είναι χρήσιμο να μάθετε ότι δεν το φαντάζεστε τελικά αλλά υπάρχουν πραγματικά λόγοι φυσιολογίας πίσω από αυτό. Μελετώντας τη συμπεριφορά των ποντικιών, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Guelph στον Καναδά βρήκαν στοιχεία που εξηγούν γιατί οι άνθρωποι αισθάνονται έτσι όταν υπάρξει απότομη πτώση στα επίπεδα γλυκόζης τους (υπογλυκαιμία) και τα ευρήματα σηματοδοτούν μια πολύ βαθύτερη σχέση μεταξύ της διάθεσης και του χρόνου του γεύματος.

Η τελευταία μελέτη σχετικά με το θέμα δεν προοριζόταν πραγματικά να είναι μια μελέτη για την πείνα. Ξεκίνησε ως μέρος της προσπάθειας ενός μεγάλου δικτύου Καναδών επιστημόνων που εργάζονται για την καλύτερη κατανόηση της κατάθλιψης. Προσπαθούν να εξετάσουν την ασθένεια από πολλές οπτικές γωνίες και ο Δρ Francesco Leri, ένας από τους συγγραφείς και η ομάδα του ήθελαν να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ της ζάχαρης, του συστήματος ανταμοιβής του εγκεφάλου και του μεταβολικού στρες. Ο Leri και οι συνεργάτες του είχαν παρατηρήσει ότι υπάρχουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης σε άτομα με μεταβολικές διαταραχές, όπως ο διαβήτης. Έτσι, αναρωτήθηκαν αν το αντίστροφο μπορεί να είναι αλήθεια: ότι δηλαδή ο μεταβολισμός μπορεί να εμπλέκεται σε διαταραχές διάθεσης.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Psychopharmacology . "Βρήκαμε στοιχεία ότι μια αλλαγή στο επίπεδο γλυκόζης μπορεί να έχει διαρκή αποτελέσματα στη διάθεση", δήλωσε ο Leri. "Ήμουν σκεπτικός όταν οι άνθρωποι μου έλεγαν ότι γίνονται κακόκεφοι όταν δεν τρώνε, αλλά τώρα το πιστεύω. Η υπογλυκαιμία είναι ένας ισχυρός φυσιολογικός και ψυχολογικός παράγοντας άγχους". Οι επιστήμονες προκάλεσαν υπογλυκαιμία, δηλαδή χαμηλό σάκχαρο αίματος σε αρουραίους με έγχυση αναστολέα μεταβολισμού της γλυκόζης. Μετά την πτώση της γλυκόζης, αυτοί οι αρουραίοι τοποθετήθηκαν σε συγκεκριμένο θάλαμο. Σε άλλη ομάδα αρουραίων εγχύθηκε απλό νερό και τοποθετήθηκαν σε διαφορετικό θάλαμο. Αργότερα, όταν οι αρουραίοι είχαν την επιλογή να μπουν σε όποιο θάλαμο ήθελαν, κατέληξαν να αποφεύγουν εκείνον μέσα στον οποίο υπέφεραν από την υπογλυκαιμία. Ο Leri σημειώνει ότι μια τέτοια «συμπεριφορά αποφυγής» είναι ένα ισχυρό σημάδι ότι το ζώο βιώνει άγχος και στρες.

Εκτός από την παρατήρηση της συμπεριφοράς τους, η ερευνητική ομάδα εξέτασε επίσης δείγματα αίματος των αρουραίων. Όταν χορηγήθηκε ο αναστολέας μεταβολισμού της γλυκόζης, οι αρουραίοι βρέθηκαν να έχουν υψηλότερα επίπεδα κορτικοστερόνης που υποδηλώνουν φυσιολογικό στρες. Ο Thomas Horman, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, δήλωσε ότι η σχέση μεταξύ κακής διατροφής και αλλαγών στη διάθεση μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο η κατάθλιψη συνδέεται με παθήσεις όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η βουλιμία και η ανορεξία. «Οι παράγοντες που οδηγούν κάποιον να αναπτύξει κατάθλιψη και άγχος μπορεί να είναι διαφορετικοί από το ένα άτομο στο άλλο. Γνωρίζοντας ότι η διατροφή είναι ένας παράγοντας, μπορούμε να συμπεριλάβουμε τις διατροφικές συνήθειες σε πιθανή θεραπεία» πρόσθεσε.

Το να αισθάνεσθε λίγο ευέξαπτοι και κακόκεφοι λόγω έλλειψης ή καθυστέρησης στην πρόσληψη ενός γεύματος εξακολουθεί να έχει μόνο βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα. Περαιτέρω έρευνα θα πρέπει να προσπαθήσει να καταλάβει εάν η κακή διατροφή μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο διαταραχών της διάθεσης. Εάν δημιουργηθεί μια σύνδεση, η χρόνια υπογλυκαιμία μπορεί να θεωρηθεί ισχυρός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της κατάθλιψης και των σχετικών συμπεριφορών. Συνολικά, τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι τα ζώα και οι άνθρωποι βιώνουν άγχος και κακή διάθεση όταν πεινούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα αποτελέσματα μπορεί να βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη δυναμική της θεραπείας για όσους αντιμετωπίζουν άγχος ή κατάθλιψη. Μπορούν επίσης να ρίξουν φως στη σχέση (ακόμη όχι πλήρως κατανοητή) μεταξύ της κατάθλιψης και ασθενειών όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι διατροφικές διαταραχές. "Η κακή διάθεση και η κακή διατροφή μπορεί να καταλήξει σε ένα φαύλο κύκλο, διότι αν κάποιος δεν τρώει σωστά, μπορεί να βιώσει μια πτώση της διάθεσης και αυτή η πτώση της διάθεσης μπορεί να τους κάνει να μην θέλουν να φάνε", εξήγησε ο Horman. "Εάν κάποιος διαρκώς στερείται γεύματα και αντιμετωπίζει διαρκώς αυτό το άγχος, η αντίδραση μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική του κατάσταση σε ένα πιο μόνιμο επίπεδο".

 Φωτεινή Πουρνάρα