Είναι η διαισθητική διατροφή το κλειδί για πιο ευτυχισμένη και υγιεινή ζωή;

Είμαστε όλοι γεννημένοι να τρώμε διαισθητικά από τη φύση μας. Τα μωρά κλαίνε, τρώνε και στη συνέχεια σταματούν να τρώνε μέχρι να πεινάσουν πάλι. Τα παιδιά εξισορροπούν με φυσικό τρόπο την πρόσληψη τροφής από εβδομάδα σε εβδομάδα, τρώνε όταν είναι πεινασμένα και σταματούν όταν αισθάνονται ότι έχουν χορτάσει. Κάποιες μέρες μπορεί να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες τροφής, ενώ άλλες μπορεί να μην φάνε σχεδόν τίποτα. Καθώς μεγαλώνουμε και οι κανόνες και οι περιορισμοί ρυθμίζονται αναφορικά με τα τρόφιμα, χάνουμε την εσωτερική μας ικανότητα να τρώμε διαισθητικά. Μαθαίνουμε να αδειάζουμε τα πάντα από το πιάτο μας. Ανακαλύπτουμε ότι το επιδόρπιο είναι ανταμοιβή ή μπορεί να μην μας προσφερθεί αν συμπεριφερθούμε με λάθος τρόπο. Μας λένε ότι ορισμένα τρόφιμα είναι καλά για εμάς και άλλα όχι - προκαλώντας μας να νιώθουμε καλά όταν τρώμε ορισμένα τρόφιμα και φορτώνοντάς μας με ενοχές όταν επιλέγουμε κάποια άλλα.

Η διαισθητική διατροφή δεν είναι δίαιτα. Στην πραγματικότητα, είναι ακριβώς το αντίθετο. Δεν υπάρχουν μετρήσιμες θερμίδες ή μακροεντολές και δεν απαγορεύονται δια ροπάλου συγκεκριμένα τρόφιμα. Δεν αφορά στο να ακολουθήσετε ένα αυστηρό διατροφικό πλάνο ή να υπολογίζετε κάθε φορά τις μερίδες σας (στην πραγματικότητα, αυτό μάλιστα αντενδείκνυται). Αντ 'αυτού, πρόκειται για μια εκ νέου εκμάθηση του να τρώτε έξω από τη νοοτροπία της δίαιτας, εστιάζοντας στις εσωτερικές σας ενδείξεις όπως η πείνα, η πληρότητα και η ικανοποίηση και απομακρύνοντας εξωτερικά «πρέπει».
Το να ακολουθείτε τα συναισθήματα πείνας του σώματός σας ως ένα τρόπο που θα σας κάνει να αποφασίσετε πότε να φάτε και πότε να σταματήσετε, μπορεί να μην φαίνεται τόσο επαναστατική ιδέα σε μερικούς, αλλά για κάποιους άλλους είναι κάτι εντελώς νέο. Αν και η φιλοσοφία αυτή υπάρχει εδώ και δεκαετίες, επανέρχεται στο προσκήνιο ως μια ιδιαίτερα αποτελεσματική προσέγγιση για όποιον έχει υποφέρει από διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά ή αισθάνεται ότι προδόθηκε από τις φρούδες υποσχέσεις των παραδοσιακών διαίτων απώλειας βάρους.

Η διαισθητική κατανάλωση φαγητού ξεκίνησε από τις διαιτολόγους Εvelyn Tribole, και Elyse Resch που υπερασπίστηκαν τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής στη δεκαετία του '90. Η φιλοσοφία τους απορρίπτει τις παραδοσιακές δίαιτες απώλειας βάρους που προωθούν περιορισμούς και στέρηση οποιουδήποτε τύπου, σας ενθαρρύνουν να έχετε πραγματικά επαφή με το πόσο πεινασμένοι ή πόσο χορτάτοι είστε σε μια δεδομένη στιγμή και στη συνέχεια, σας προτείνουν να χρησιμοποιήσετε αυτές τις πληροφορίες για να καταλάβετε το πώς, τι και πότε τρώτε.

Η θεωρία τους περιλαμβάνει δέκα βασικές αρχές:

1. Απορρίψτε τη νοοτροπία της δίαιτας
2. Αποδεχθείτε και αγκαλιάστε την πείνα σας
3. Συμφιλιωθείτε με το φαγητό
4. Αντισταθείτε στη διατροφική «αστυνομία»
5. Σεβαστείτε το αίσθημα πληρότητας
6. Ανακαλύψτε τον παράγοντα ικανοποίησης
7. Τιμήστε τα συναισθήματά σας χωρίς να χρησιμοποιείτε φαγητό
8. Σεβαστείτε το σώμα σας
9. Γυμναστείτε – αισθανθείτε τη διαφορά
10. Εκτιμήστε την υγεία σας

Η συγκεκριμένη προσέγγιση προέρχεται από ερευνητικές μελέτες σχετικά με αλλαγές που σχετίζονται με την υγεία και όχι με την απώλεια βάρους. Στην πραγματικότητα, το διαισθητικό φαγητό αφαιρεί την απώλεια βάρους από την εξίσωση εντελώς - και δεν αφορά μόνο στο φαγητό. Για παράδειγμα, η βασική αρχή #9 προτρέπει σε σωματική δραστηριότητα που πραγματικά απολαμβάνεις, αντί να ανέβεις στο ελλειπτικό ποδήλατο του γυμναστηρίου επειδή θέλεις να χάσεις βάρος ή νιώθεις ότι πρέπει να το κάνεις.

Λειτουργεί η διαισθητική δίαιτα για την απώλεια βάρους;

Είναι δύσκολο να απαντηθεί, επειδή η διαισθητική δεν είναι -επαναλαμβάνουμε δεν είναι - μια υποσχόμενη δίαιτα απώλειας βάρους οποιασδήποτε μορφής, ούτε είναι ένα ρυθμιστικό διατροφικό σχέδιο. Δεν υπάρχουν κανόνες που πρέπει να ακολουθηθούν, μόνο στρατηγικές που έχουν σχεδιαστεί για να σας βοηθήσουν να κάνετε ενημερωμένες επιλογές σχετικά με την προσωπική σας υγεία. Για μερικούς, ακολουθώντας τα συνθήματα του σώματός τους μπορεί να τους βοηθήσει να χάσουν βάρος ως δευτερεύον αποτέλεσμα, αλλά ο πρωταρχικός στόχος είναι να τους βοηθήσει να διαλύσουν την παραδοσιακή κουλτούρα της δίαιτας που δεν έχει ακόμη καταφέρει να τους κάνει να αδυνατήσουν με έναν ουσιαστικό τρόπο (δηλαδή χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις). Ενώ τα δεδομένα μέχρι στιγμής υπόσχονται καλύτερη υγεία, τα βασικά σημεία επιτυχίας όπως η αποδοχή του σώματος και η αυτοεκτίμηση, είναι πιο δύσκολο να μετρηθούν με συνεπή και ποιοτικό τρόπο από ό,τι η απώλεια συγκεκριμένων κιλών. Είναι επίσης εξαιρετικά απίθανο ότι θα παχύνετε.

Σε τι διαφέρει το διαισθητικό φαγητό από το συνειδητό;

Είναι σχεδόν πανομοιότυπα, αλλά η κύρια διαφορά είναι ότι η διαισθητική διατροφή αποπνέει μια "διατροφική κουλτούρα" ειδικά στη φιλοσοφία της, ενώ η συνειδητή διατροφή (mindful eating) εστιάζει κυρίως στην εμπειρία του φαγητού, στο να τρως συνειδητά, να είσαι παρών νοητικά και πνευματικά, να τρως δηλαδή με ένα σκοπό και όχι απλά επειδή είναι η ώρα για φαγητό ή επειδή στο επιβάλει κάποια δίαιτα. Η διαισθητική διατροφή έχει επίσης μελετηθεί ειδικά για τη θεραπεία των διαταραχών της κατανάλωσης τροφής. Και οι δύο απορρίπτουν την ιδέα του φαγητού για απώλεια βάρους, ή το ότι απαρνιόμαστε το ότι καταναλώνουμε τρόφιμα τόσο για να τραφούμε αλλά και τη χαρά που μας προσφέρουν.

Μπορείτε να πείτε ότι η διαισθητική κατανάλωση συμπεριλαμβάνει τις αρχές της συνειδητής κατανάλωσης. Ωστόσο, προχωράει ένα βήμα παραπέρα, εξετάζοντας επίσης τη σημασία της απόρριψης της νοοτροπίας της δίαιτας, το σεβασμό στο σώμα σας (ανεξάρτητα από το βάρος ή το σχήμα), την αντιμετώπιση της συναισθηματικής κατανάλωσης και την διαχείριση της διατροφής χωρίς επικρίσεις. Και οι δύο φιλοσοφίες μπορούν να είναι χρήσιμα εργαλεία για να σας βοηθήσουν να φτάσετε σε ένα σημείο φυσιολογικής κατανάλωσης τροφής.

Ποια είναι τα οφέλη από την διαισθητική διατροφή;

Μπορεί να σας βοηθήσει να ανακτήσετε την εμπιστοσύνη στις δικές σας διατροφικές συνήθειες και να σας απελευθερώσει από «σκέψεις δίαιτας». Οι περισσότεροι από εμάς προσπαθήσαμε πολλές φορές να κόψουμε -ανεπιτυχώς δυστυχώς – κάποια συγκεκριμένα τρόφιμα. Το διαισθητικό φαγητό έχει σκοπό να σας βοηθήσει να αισθάνεστε καλά για αυτό που κάνετε τώρα, αλλά είναι επίσης μια προσέγγιση βασισμένη στον τρόπο ζωής, όπως τα μεσογειακά πρότυπα διατροφής. Μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος εάν τρώτε για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με το πόσο πραγματικά πεινασμένοι ή χορτάτοι είστε αλλά περισσότερο με συγκεκριμένα συναισθήματα ή προσωπικά ερεθίσματα. Εάν κάτι είναι που πρέπει να προσέξετε πριν αποφασίσετε να ακολουθήσετε αυτή τη φιλοσοφία, αυτό θα ήταν να εξετάστε τα προσωπικά σας όρια και το πώς θα στηρίζετε τις επιλογές σας αυτές. Τελικά, κάτι που σας κάνει να αισθάνεστε ντροπή ή απομόνωση δεν είναι πραγματικά για σας.

Φωτεινή Πουρνάρα