Το μενού των ανθρώπων των σπηλαίων: κρέας ρινόκερου στο Βέλγιο, μανιτάρια στην Ισπανία

Σε μια εκπληκτική επίδειξη του πόσο εντυπωσιακή είναι η επιστήμη, μια ομάδα ερευνητών από την Ισπανία, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο μπόρεσε να εξαγάγει και να αναλύσει το DNA από την πλάκα που είχε κολλήσει στα δόντια ανθρώπων Νεάντερταλ που κατοικούσαν στην Ισπανία και το Βέλγιο πριν από 48.000 και 36.000 χρόνια αντίστοιχα, αποκαλύπτοντας παράλληλα το τι είχαν φάει τα προϊστορικά αυτά άτομα. Η διεθνής ομάδα ανέλυσε και συνέκρινε δείγματα οδοντικής πλάκας από τέσσερις Νεάντερταλς που βρέθηκαν στα σπήλαια του Spy στο Βέλγιο και του El Sidrón στην Ισπανία. Η πλάκα περιείχε σωματίδια τροφής, καθώς και μικρόβια από το στόμα και το γαστρεντερικό και αναπνευστικό τους σύστημα. Τα ευρήματα ανατρέπουν μια κοινή παρανόηση ότι η διατροφή των ανθρώπων των σπηλαίων ήταν κυρίως κρέας. Βρήκαν επίσης ενδείξεις ότι χρησιμοποιούσαν πρωτόγονες εκδοχές πενικιλλίνης και ασπιρίνης για να απαλύνουν τον πόνο τους. Αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα είδη διατροφής των Νεάντερταλς και ταιριάζουν με προηγούμενες αρχαιολογικές μελέτες. Η οδοντική πλάκα παρέχει μια διαχρονική καταγραφή του τι κατανάλωναν οι πρώτοι αυτοί άνθρωποι αλλά και των βακτηριδίων που ζούσαν μέσα τους, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης, Allan Cooper, διευθυντής του Αυστραλιανού Κέντρου Αρχαίου DNA στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας.

"Είναι σαν ένα απολίθωμα", δήλωσε ο Cooper. Ενώ προηγούμενες μελέτες έδειξαν ποικίλες διατροφικές συνήθειες των Νεάντερταλς, οι γενετικές εξετάσεις επέτρεψαν στους ερευνητές να ανακαλύψουν τι είδους κρέας ή μανιτάρια έτρωγαν. Το ζευγάρι των Νεάντερταλς που ανακαλύφθηκε στο σπήλαιο El Sidrón στην Ισπανία ακολουθούσε, από ό,τι φαίνεται, ένα χορτοφαγικό τρόπο ζωής. Έτρωγαν μανιτάρια, βρύα, φλοιό δένδρων και κουκουνάρια και καθόλου κρέας. Δεν ήταν απαραίτητα χορτοφάγοι με επιλογή, ωστόσο. Ήταν πιθανότερο ένα προϊόν του περιβάλλοντος τους καθώς οι Νεάντερταλς στην περιοχή αυτή ζούσαν σε πυκνά δάση χωρίς ζώα. Σε αντίθεση με τους Νεάντερταλς από την Ισπανία, οι ομολόγοι τους στο σπήλαιο Spy στο Βέλγιο δεν κατανάλωναν μόνο λαχανικά. "Βρήκαμε ότι οι Νεάντερταλς από το σπήλαιο Cave κατανάλωναν κρέας ρινόκερου και άγριου ​​πρόβατου αλλά και άγρια ​​μανιτάρια", εξήγησε ο Cooper. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν την πραγματική paleo diet, δηλαδή τη διατροφή που περιλάμβανε τροφές που θα μπορούσαν να συλλεχθούν και να εντοπιστούν στο τοπικό τους περιβάλλον. Δεν υπήρχαν σημάδια κρέατος στη δίαιτα των δύο προϊστορικών ανθρώπων από την Ισπανία αλλά το να τους ονομάσουμε χορτοφάγους θα ήταν ίσως υπερβολή, ανέφερε ο Cooper. Εξάλλου, τα δικά τους οστά έδειξαν ότι τους έφαγαν κανίβαλοι.

Τα δυο δείγματα στην Ισπανία ήταν ένας ενήλικας και ένα έφηβος άνδρας, που δεν ήταν γιος ή αδερφός του πρώτου, αλλά ίσως είχαν κάποια άλλη συγγένεια σύμφωνα με το DNA τους, εξήγησαν οι ερευνητές. Ο νεαρός άνδρας ήταν προφανώς άρρωστος, είχε μόλυνση στο στόμα και άλλους τραυματισμούς. Αλλά στα δόντια του - και μόνο στα δικά του – υπήρχαν δύο υπολείμματα. Το ένα ήταν από τη δέντρο της λεύκας από το οποίο πολύ αργότερα οι γιατροί πήραν το σαλικυλικό οξύ, ένα βασικό συστατικό της ασπιρίνης και το άλλο ήταν από μούχλα που περιείχε μια έκδοση του αντιβιοτικού της πενικιλίνης. Ανακάλυψαν ότι η πλάκα που βρέθηκε στα δόντια του περιείχε αλληλουχίες του παθογόνου Enterocytozoon bieneusi, που προκαλεί γαστρεντερικά προβλήματα, όπως σοβαρή διάρροια. Επιπλέον, χάρη σε μια τρύπα στο σαγόνι του κατάλαβαν ότι είχε ένα οδοντικό απόστημα. Και τα δύο αυτά προβλήματα υγείας πρέπει να του προκαλούσαν έντονο πόνο. Προφανώς, οι Νεάντερταλς είχαν καλή γνώση των φαρμακευτικών φυτών και των διαφόρων αντιφλεγμονωδών και ανακουφιστικών ιδιοτήτων τους και φαίνεται ότι αυτό-θεραπεύονταν, ανέφεραν οι ερευνητές. Η χρήση αντιβιοτικών μάλλον είναι απίθανη, καθώς η πενικιλίνη παρασκευάστηκε περισσότερο από 40.000 χρόνια μετά.

Φωτεινή Πουρνάρα