Η θρεπτική αξία της τομάτας

Η τομάτα είναι καρπός του φυτού Solanum lycopersicum το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Σολανωδών (Solanaceae). Αν και είναι στενά συνδεδεμένη με την ιταλική κουζίνα στην πραγματικότητα κατάγεται από την Κεντρική και Νότια Αμερική. Είναι ένα ιδιαίτερα δημοφιλές, γευστικό και ευπροσάρμοστο τρόφιμο το οποίο συναντάται σε χιλιάδες ποικιλίες που διαφέρουν σε σχήμα, μέγεθος και χρώμα. Αν και θεωρείται φρούτο από βοτανολογικής απόψεως, δεν διαθέτει την επιδόρπια γλυκύτητα των άλλων φρούτων, αντιθέτως διαθέτει μια όξινη και ελαφρώς καυστική γεύση. Εσωτερικά αποτελείται από σαρκώδη τμήματα και σπόρους τα οποία περιβάλλονται από μεγάλη ποσότητα νερού.

Είναι μια έξοχη επιλογή σε μια ισορροπημένη διατροφή καθώς αποδίδει ελάχιστες θερμίδες και είναι πολύ πλούσια σε ωφέλιμα για την υγεία θρεπτικά συστατικά. Περιέχει βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, δρουν προστατευτικά κατά του καρκίνου, ρυθμίζουν τα επίπεδα ζαχάρου, βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης και ενισχύουν την σκελετική υγεία. Είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης Α, βιταμίνης C , βιταμίνης Κ, Καλίου και Μαγγανίου. Επίσης είναι πολύ πλούσια σε βιταμίνη Ε (α-τοκοφερόλη), θειαμίνη, νιασίνη, βιταμίνη Β6, φολικό οξύ, μαγνήσιο, φώσφορο, χαλκό και β-καροτένιο.

Διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση την οποία την οφείλει κυρίως στην υψηλή της περιεκτικότητα σε λυκοπένιο. Το λυκοπένιο (ή λυκοπένη) είναι μια χρωστική φυτοχημική ένωση η οποία προσδίδει και το κόκκινο χρώμα στις τομάτες. Σε μικρότερες περιεκτικότητες μπορεί να βρεθεί στο καρπούζι, στις φράουλες και στο γκρέιπφρουτ. Το λυκοπένιο έχει υπάρξει πολλές φορές αντικείμενο έρευνας από αρκετούς μελετητές για την ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση και τις αντικαρκινικές του ιδιότητες. Ανήκει στην ομάδα καροτενοειδών και ως αντιοξειδωτικό έχει την ικανότητα να εμποδίζει και να εξουδετερώνει την καταστροφική επίδραση των ελευθέρων ριζών οξυγόνου. Σε αντίθεση με πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά οι επιδράσεις των οποίων, έχουν εξεταστεί μόνο σε πειραματόζωα, τα αποτελέσματα του λυκοπένιου έχουν επανειλημμένως μελετηθεί πάνω σε ανθρώπους και έχουν δείξει ότι δρα προστατευτικά έναντι μιας διαρκώς αυξανόμενης λίστας διαφόρων μορφών καρκίνου όπως του προστάτη, του πρωκτού, του μαστού, του ενδομήτριου, των πνευμόνων, και του παγκρέατος. Φαίνεται ότι παίζει και καρδιοπροστατευτικό ρόλο, εμποδίζοντας την οξείδωση της κακής χοληστερόλης, που αποτελεί ένα από τα βασικότερα στάδια της αθηροσκληρωτικής διαδικασίας.

Η απορρόφηση και η συγκέντρωση του λυκοπένιου φαίνεται να είναι υψηλότερη όταν η τομάτα είναι μαγειρεμένη για αυτό προτιμάτε να καταναλώνετε ψητές τομάτες ή σάλτσες τομάτας. Επίσης, επειδή το λυκοπένιο, το β- καροτένιο, η βιταμίνη Α και η βιταμίνη E είναι λιποδιαλυτά συστατικά καλό είναι η τομάτα να συνοδεύεται από ελαιόλαδο για καλύτερη απορρόφηση.