Βασιλιάς των μυρωδικών ο βασιλικός

Ο βασιλικός (Ώκιμο το βασιλικό, Ocimum basilicum) είναι ένα αρωματικό μονοετές φυτό που ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (Labiatae). Θα τον συναντήσουμε σε διάφορες ποικιλίες στο μέγεθος, στο χρώμα των φύλλων και στην ένταση του αρώματός του. Χρειάζεται μέρος με άφθονο ήλιο, θέλει συχνό πότισμα και ανθίζει από την άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι.

Οι βοτανολόγοι εξακολουθούν να διαφωνούν για το αν το φυτό προέρχεται από την οικογένεια των χειλανθών της Ινδίας ή από την Αφρική.  Το βέβαιο είναι ότι το όνομα του φυτού προέρχεται από το Ελληνικό «βασιλεύς» που εδώ εννοείται ο Ιησούς Χριστός, καθώς έχει συνδεθεί με την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Σύμφωνα με τον θρύλο, η ονομασία του αποδόθηκε, όταν το φυτό φύτρωσε στο χαμένο τάφο του Ιησού και η έντονη μυρωδιά του, έγινε η αφορμή να ανακαλυφθεί καθώς φύτρωσε στο σημείο, όπου ο Μέγας Κωνσταντίνος και η μητέρα του Αγία Ελένη, ανακάλυψαν τον Τίμιο Σταυρό (γι’ αυτό ονομάζεται και σταυρολούλουδο). Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν μαζί με άλλα φυτά στις ταριχεύσεις όπως προκύπτει από υπολείμματα του φυτού που βρέθηκαν σε μούμιες της αρχαίας Αιγύπτου. Οι Γαλάτες τον χρησιμοποιούσαν σε τελετές εξαγνισμού μαζί με νερό πηγής Πιθανόν από εκεί να κρατάει τις ρίζες του και το χριστιανικό έθιμο του αγιασμού με τον βασιλικό. Στην Ελλάδα τον έφερε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν από την εκστρατεία του στις Ινδίες μεταξύ των άλλων έφερε και το «του βασιλέως φυτό». Οι αρχαίοι Έλληνες δεν  εκτιμούσαν το φυτό καθώς πίστευαν ότι οι σκορπιοί προτιμούσαν να φωλιάζουν κάτω από τις γλάστρες του και ότι η έντονη μυρωδιά του ήταν ένα είδος κατάρας.  Αντίθετα οι Ρωμαίοι, τον θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης και φυλακτό. Στο Νεπάλ και την Ινδία ο βασιλικός προσφέρεται στον θεό Κρίσνα όταν ζητούν κάτι από αυτόν. Τον φυτεύουν γύρω από τους ναούς και οι νεκροί καίγονται με ένα κλαράκι βασιλικό στο χέρι, γιατί έτσι θα περάσουν ευκολότερα στην άλλη ζωή.

Οφέλη για την υγεία

Ο βασιλικός είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτική προβιταμίνη Α, που βοηθάει στο άσθμα, στην οστεοαρθρίτιδα και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Είναι επίσης καλή πηγή μαγνησίου που προάγει την καρδιαγγειακή υγεία, καλίου και βιταμίνης C και πολύ καλή πηγή σιδήρου και ασβεστίου.  Προστατεύει το DNA καθώς περιέχει φλαβονοειδή.  Έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες και αντιφλεγμονώδη δράση και μπορεί να προσφέρει συμπτωματική ανακούφιση σε χρόνιες φλεγμονές του εντέρου καθώς και στην δυσουρία. Τα πολτοποιημένα φύλλα του χρησιμοποιούνταν κατά παράδοση για την θεραπεία των δηγμάτων από έντομα και φίδια.

Το τσάι από βασιλικό βοηθά στην πέψη ενώ το εκχύλισμα δρα ευεργετικά σε στοματίτιδες και στον επιχείλιο έρπητα.  Συνιστάται επίσης στις ημικρανίες, τους πονοκεφάλους και την ναυτία. Καταπραΰνει την χρόνια ρινίτιδα και ιγμορίτιδα και απομακρύνει τα κουνούπια και τις μύγες. Το αιθέριο έλαιο του βασιλικού τονώνει το νευρικό σύστημα, καταπολεμά το στρες, ανακουφίζει από τον βήχα, τη γρίπη και το κρύωμα και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. 

Ο βασιλικός ταιριάζει σχεδόν με όλα τα καλοκαιρινά λαχανικά, «αγαπάει» ιδιαίτερα με την ντομάτα και τα λευκά ανάλατα φρέσκα τυριά και αρωματίζει διάφορα ψητά, σαλάτες, σούπες και σάλτσες.