Ο πηλός δεν είναι μόνο για τις γλάστρες, μπορεί να μας βοηθήσει να καταπολεμήσουμε την επιδημία της παχυσαρκίας

Η λύση στην παχυσαρκία ήταν ακριβώς κάτω από τα πόδια μας όλο αυτό τον καιρό. Κυριολεκτικά! Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Pharmaceutical Research έδειξε ότι το χώμα μπορεί να είναι η πολυπόθητη λύση. Καθ 'όλη τη διάρκεια της ιστορίας και σε ορισμένους πολιτισμούς, οι άνθρωποι έχουν επιδοθεί στην μάλλον περίεργη παρόρμηση να τρώνε... χώμα. Η πρακτική αυτή - που ονομάζεται γεωφαγία (geophagy) - είναι πιο κοινή μεταξύ των εγκύων γυναικών και των παιδιών και καταγράφεται από την εποχή του Ιπποκράτη. Αν και έχει συσχετιστεί με την ψυχιατρική διαταραχή pica - κατά την οποία οι άνθρωποι αρέσκονται να καταναλώνουν σκόπιμα μη εδώδιμα πράγματα όπως π.χ. άμμο, κομμάτια μπογιάς από τοίχους, κιμωλία ή τρίχες- η γεωφαγία δεν αποτελεί κατ' ανάγκη μια ανώμαλη συμπεριφορά. Είναι ευρέως διαδεδομένη στα ζώα και είναι σχετικά κοινή στις φτωχότερες ανθρώπινες κοινωνίες καθώς και στις έγκυες γυναίκες σε πολλούς πολιτισμούς.

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες πίσω από τη γεωφαγία: Το χώμα μπορεί να καταναλώνεται για τα ορυκτά που περιέχει (όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό και χρώμιο) ή απλώς γιατί περιορίζει την πείνα όπως πιστεύουν πολλοί. Μπορεί επίσης να μειώσει τα συμπτώματα της πρωινής αδιαθεσίας, ενώ ορισμένες έρευνες υποστηρίζουν την ιδέα ότι η κατανάλωσή του μαζεύει τις τοξίνες και τα παθογόνα στο γαστρεντερικό σωλήνα και τα αποβάλλει. Ανθρωπολόγοι αναφέρουν ότι πιστεύεται πως οι δούλοι εισήγαγαν την πρακτική αυτή στις ΗΠΑ από την υποσαχάρια Αφρική κατά τη διάρκεια του διατλαντικού εμπορίου δουλεμπόρων. Η συνήθεια αυτή όμως υπήρχε μεταξύ των ιθαγενών πληθυσμών της Αμερικής πολύ πριν φτάσει εκεί ο Κολόμβος, υποστηρίζουν άλλοι. Ο πηλός είναι γνωστό ότι λειτουργεί ως φυσικό φίλτρο. Συχνά χρησιμοποιείται για να καθαρίσει μαζικά πετρελαιοκηλίδες και να απορροφήσει ανεπιθύμητες μυρωδιές όπως π.χ. τα περιττώματα των γατών. Μπορεί να έχει παρόμοιο αποτέλεσμα στο ανθρώπινο σώμα, ενεργώντας ως "μάσκα λάσπης για το έντερο", σύμφωνα με τους υποστηρικτές της θεωρίας αυτής.

Η καταπολέμηση του λίπους και η θεραπεία της παχυσαρκίας μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλα προβλήματα στο εγγύς μέλλον. Η νέα αυτή μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας (UniSA) η οποία διερεύνησε την επίδραση υλικών αργίλου στη δράση ορισμένων φαρμάκων, ήταν η πηγή αυτής της απροσδόκητης ανακάλυψης που διαπίστωσε ότι το χώμα θα μπορούσε να είναι μια πιθανή θεραπεία. Η ερευνήτρια Tahnee Dening βρήκε ότι συγκεκριμένα υλικά φτιαγμένα από ένα ειδικό πηλό έχουν την εκπληκτική ικανότητα να μειώνουν τα σταγονίδια λίπους στο έντερο με το να τα απορροφούν. Η Dening διερευνούσε το αν υπήρχε τρόπος τα υλικά αργίλου να βελτιώσουν την από στόματος χορήγηση και απορρόφηση αντιψυχωτικών φαρμάκων. Αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης, παρατήρησε ότι τα σωματίδια αργίλου συμπεριφέρονταν με απροσδόκητο τρόπο, προσελκύοντας τα σταγονίδια λίπους και απορροφώντας τα στη δομή των σωματιδίων τους, αντί να αποσυντίθενται για να απελευθερώσουν τα φάρμακα που περιείχαν, όπως ήταν αναμενόμενο. Σύμφωνα με την Dening, ο πηλός που χρησιμοποιήθηκε είχε επίσης την εκπληκτική παρενέργεια του να μην αφήνει το λίπος να απορροφηθεί από το σώμα και να εξασφαλίζει ότι θα περάσει μέσα από το πεπτικό σύστημα. "Είναι αυτή η μοναδική συμπεριφορά που αμέσως σηματοδότησε ότι θα μπορούσαμε να είμαστε μπροστά σε κάτι σημαντικό - ενδεχομένως μια θεραπεία για την παχυσαρκία", δήλωσε η Dening.

Συγκεκριμένα, η έρευνά της αποσκοπούσε στον προσδιορισμό των επιδράσεων του μοντμοριλονίτη (montmorillonite), ενός φυσικού αργιλικού ορυκτού που εξάγεται από το χώμα και του λαπονίτη (laponite), ενός συνθετικού πηλού, σε αρουραίους που τρέφονταν με μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Αυτή και η ομάδα της έβαλαν τα υλικά αυτά να συναγωνιστούν με ένα εικονικό φάρμακο και ένα ευρέως γνωστό φάρμακο για την απώλεια βάρους, το orlistat. Μετά από δύο εβδομάδες παρακολούθησης, ανακάλυψαν ότι το υλικό από πηλό παρήγαγε καλύτερα αποτελέσματα απώλειας βάρους από ό,τι το oristat. Σύμφωνα με την Dening, τώρα προσπαθούν να δημιουργήσουν μια συνεργατική προσέγγιση για τη θεραπεία της παχυσαρκίας τόσο με τον πηλό όσο και με τo orlistat. Ο πηλός έχει τεράστια ικανότητα να απορροφά λίπη που προέρχονται από διάφορες τροφές που καταναλώνουν οι άνθρωποι, ενώ το orlistat μπλοκάρει έως και 30% της πέψης και της απορρόφησης των λιπών.

Η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε αρκετά και συνήθως σοβαρά προβλήματα υγείας όπως π.χ. καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και καρκίνο. Το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας αποκάλυψε ότι σχεδόν δύο στους τρεις ενήλικες και ένα στα τέσσερα παιδιά σήμερα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Με αυτό το ρυθμό, το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού θα μπορούσε να υποφέρει από παχυσαρκία μέχρι το 2030. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η έρευνα της Dening έχει τραβήξει την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας αλλά και των φαρμακευτικών κολοσσών καθώς πιθανές ασφαλείς θεραπείες για την παχυσαρκία θα αυξήσουν τη ζήτηση στο μέλλον. Πολλοί άνθρωποι σταματούν να παίρνουν orlistat μετά από λίγο, αφού έχει διαπιστωθεί ότι δημιουργεί δυσάρεστες παρενέργειες όπως διάρροια και φούσκωμα. Αλλά αν οι ερευνητές μπορούσαν να συνδυάσουν τις θετικές επιδράσεις των δύο και να αφαιρέσουν τα αρνητικά, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι το ιδανικό. Δεδομένου ότι το υλικό θεωρείται γενικά ασφαλές και χρησιμοποιείται ευρέως σε τρόφιμα και προϊόντα διατροφής, είναι εφικτό να αρχίσουν οι ανθρώπινες κλινικές δοκιμές σύντομα.

Φωτεινή Πουρνάρα

Πηγή: University of South Australia