Μήπως το smartphone σου σε παχαίνει;

Τα περισσότερα βράδια παρακολουθείτε τηλεόραση ενώ, παράλληλα, τσεκάρετε το Instagram στο smartphone σας και τα εισερχόμενα mails στον φορητό υπολογιστή σας; Δυο λέξεις περιγράφουν αυτή την κατάσταση: media multitasking. Πρόκειται για ένα νέο είδος συμπεριφοράς που παρατηρήθηκε με την άνοδο των smartphones, των tablets και των άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, και η οποία έχει συσχετιστεί με μια δραματική άνοδο των ποσοστών παχυσαρκίας σε όλο τον κόσμο.

Διαβάστε επίσης: 
Ένα βήμα πιο κοντά στο χάπι κατά της παχυσαρκίας;

Αυτό μπορεί να μην είναι σύμπτωση, σύμφωνα με μια αμερικανική μελέτη που συνδέει το media multitasking (ΜΜΤ) με την έλλειψη αυτοέλεγχου στους διατροφικούς πειρασμούς. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Rice συνεργάστηκαν με περίπου 140 φοιτητές ηλικίας 18-23, αρκετά νέους ώστε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους να έχει επηρεαστεί από τα ψηφιακά μέσα. Για να διαπιστωθεί πόσο βαθιά το ΜΜΤ παρενέβαινε με την καθημερινή τους ζωή, τους ζητήθηκε να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα όπως «Όταν μιλάς με κάποιον πρόσωπο με πρόσωπο, πόσο συχνά αισθάνεσαι την ανάγκη να ελέγξεις το κινητό σου για νέα μηνύματα ή ειδοποιήσεις;» και "Πόσο συχνά επηρεάζει η χρήση των πολυμέσων την εργασία ή την μελέτη σου;" Ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) και το ποσοστό σωματικού λίπους μετρήθηκαν επίσης, ως στοιχεία για τις διατροφικές τους συνήθειες.

"Εκείνοι οι συμμετέχοντες που ανέφεραν πιο συχνές συμπεριφορές MMT τείνουν επίσης να ζυγίζουν περισσότερο και να έχουν υψηλότερο ποσοστό σωματικού λίπους", δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Richard Lopez, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Rice. Η αποκάλυψη αυτής της σχέσης μεταξύ MMT και σωματικού βάρους ήταν το πρώτο μέρος της μελέτης. Στο δεύτερο μέρος, ο Lopez και οι συνάδελφοί του κάλεσαν 72 συμμετέχοντες και μέτρησαν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα ενώ κοίταζαν εικόνες από νόστιμα και θελκτικά τρόφιμα. Σε όσους είχαν έντονη MMT ικανότητα -οι οποίοι είχαν επίσης υψηλότερο ΔΜΣ και περισσότερο σωματικό λίπος – εντοπίστηκε αυξημένη δραστηριότητα στις περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τους διατροφικούς πειρασμούς.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain Imaging and Behavior, είναι συσχετιστική και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί ο αμφίπλευρος συσχετισμός. "Αν είναι αλήθεια ότι το media multitasking αλλάζει τις εγκεφαλικές αποκρίσεις, θα μπορούσαν οι επαναλαμβανόμενες αλλαγές από συσκευή σε συσκευή να μεταβάλλουν το επίκεντρο της προσοχής μας, ώστε να επηρεάζεται από ενδείξεις στο περιβάλλον μας, συμπεριλαμβανομένων των δελεαστικών τροφίμων", δήλωσε ο Lopez, προσθέτοντας ότι η διάσπαση της προσοχής σε πολλά σημεία, είναι μια γνωστή απειλή για τον αυτοέλεγχο που υπονομεύει την ικανότητα να αντισταθεί κάποιος στους διατροφικούς πειρασμούς.

Τα έξυπνα τηλέφωνα και οι άλλες ψηφιακές συσκευές είναι απίστευτα τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά έχουν και πολλά μειονεκτήματα, ίσως επειδή ως άνθρωποι δεν είμαστε απλά τόσο καλά «εξοπλισμένοι» για να τις χρησιμοποιήσουμε. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν έχει αλλάξει πολύ εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια και εξελίχθηκε για να επεξεργάζεται ένα αρκετά περιορισμένο φάσμα συνθηκών. Αλλά η εξαιρετικά γρήγορη τεχνολογική πρόοδος, ιδιαίτερα των ψηφιακών τεχνολογιών, σημαίνει ότι τώρα εκτίθεται σε έναν πρωτοφανή, ολοένα και αυξανόμενο αριθμό δεδομένων και είναι φυσικό να υπερφορτώνεται για να καλύψει τη διαφορά. "Υπάρχουν καλά εδραιωμένα όρια στις γνωστικές και επιτηρητικές μας ικανότητες και η σύγχρονη τεχνολογία μας ωθεί πολύ πέρα από αυτές τις ικανότητες", υπογραμμίζει ο Lopez. "Δεν έχουμε ιδέα ποια είναι τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα για τον άνθρωπο, σε γνωστικό, συμπεριφορικό και κοινωνικό επίπεδο", καταλήγει.

Στο δεύτερο μέρος της μελέτης ρώτησε επίσης τους φοιτητές πόσο χρόνο ξόδεψαν στις καντίνες της πανεπιστημιούπολης, για να μετρήσουν την έκθεσή τους σε πραγματικές γεύσεις τροφίμων. Εκείνοι που είχαν τις υψηλότερες βαθμολογίες στο MMT, μεγαλύτερο σωματικό λίπος και ανισορροπία στον αυτοέλεγχο, πήγαιναν και πιο συχνά στα εστιατόρια. "Η ομάδα μου και εγώ εικάζουμε ότι αυτό μπορεί να είναι ενδεικτικό της παρουσίας - ή της έλλειψης - μιας διορατικής στρατηγικής αυτοέλεγχου", δήλωσε ο Lopez. "

Φωτεινή Πουρνάρα