Κλωνοποιημένα προϊόντα στην αλυσίδα διατροφής της Ευρώπης;

Πριν από λίγους μήνες έκλεισαν είκοσι χρόνια (5 Ιουλίου 1996) από τότε που ανακοινώθηκε επίσημα η γέννηση της περίφημης προβατίνας «Ντόλι» (Dolly), του πρώτου θηλαστικού που δημιουργήθηκε στο εργαστήριο μέσω γενετικής κλωνοποίησης. Η κλωνοποίηση της Ντόλι, στις, έγινε εφικτή χάρη στην εφαρμογή από τους Ιαν Γουίλμουτ και Κιθ Κάμπελ στο περίφημο Ινστιτούτο Ρόσλινγκ, στο Εδιμβούργο της Σκοτίας, μιας νέας βιοτεχνολογικής μεθόδου: τη μεταμόσχευση σε ένα ωάριο προβατίνας ενός κυτταρικού πυρήνα που προερχόταν από κύτταρο μαστού ενήλικου προβάτου. Σήμερα, αυτή η μέθοδος θεωρείται μια σχετικά απλή και τυποποιημένη τεχνική της γενετικής μηχανικής. Πριν από μια εικοσαετία, όμως, ήταν, κυριολεκτικά, ένας εργαστηριακός άθλος. Παράλληλα δημιουργήθηκαν και παράλογοι φόβοι σχετικά με τη δυνατότητα άμεσης εφαρμογής αυτής της βιοτεχνολογίας σε ανθρώπους,  μια προοπτική που απορρίπτεται πια από την επιστημονική κοινότητα επειδή, αφενός, δεν προσφέρει κανένα βιοϊατρικό πλεονέκτημα και, αφετέρου, ενέχει απαράδεκτα υψηλούς κινδύνους.  Όσο για τη μαζική εφαρμογή της κλωνοποίησης σε ζώα ή φυτά, για διατροφικούς και οικονομικούς λόγους, και αυτή επίσης, μολονότι παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, παραμένει σχετικά χαμηλή. Υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ζώα που προέρχονται από κλωνοποίηση, αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Στις ΗΠΑ, στην Κίνα, στην Αργεντική, τη Βραζιλία, τον Καναδά και την Αυστραλία καταφεύγουν κυρίως σε τεχνικές κλωνοποίησης γονιδίων για να ενισχύσουν επιλεκτικά ορισμένα χαρακτηριστικά των ζώων ή των φυτών. 

Την καθολική και οριστική απαγόρευση κλωνοποίησης ζώων με σκοπό την αναπαραγωγή και εκτροφή για γεωργικούς λόγους επιδιώκει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα ποσοστά θνησιμότητας ζώων παραμένουν πολύ υψηλά προκαλώντας και ηθικούς προβληματισμούς ενώ, οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων είναι μεγάλες. Εγκρίθηκε ο νέος κανονισμός που αυστηροποιεί την απαγόρευση εισαγωγών από τρίτες χώρες για ζώα γεωργίας που προέρχονται από κλώνους. Παράλληλα δίνεται πράσινο φως για την υιοθέτηση αυστηρότερης νομοθεσίας.  Η οδηγία αφορά την κλωνοποίηση βοοειδών, χοιροειδών, προβατοειδών και αιγοειδών. 

Ωστόσο οι εκτροφείς ζώων μπορούν να εισάγουν από τρίτες χώρες γενετικό υλικό από κλωνοποιημένα ζώα. 
Καίριο θέμα παραμένει αυτό της ιχνηλασιμότητας καθώς τα επιστημονικά εργαλεία δεν είναι επαρκή για να εξακριβώνεται με απόλυτη βεβαιότητα η προέλευση του κρέατος και ως εκ τούτου δεν φέρει ειδική σήμανση. Εντούτοις εάν η Κομισιόν δεν συνυπογράψει την πρόταση της Ευρωβουλής, θα είναι δύσκολο να περιοριστεί η εισαγωγή κλωνοποιημένου γενετικού υλικού από χώρες όπως οι ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση , οι δύο ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι αυτοί που πρέπει άμεσα να καταλήξουν σε συμφωνία: είτε υπέρ της απαγόρευσης και της δύσκολης αλλά τουλάχιστον υπαρκτής πιστοποίησης, είτε να συνεχίσουν στην ίδια οδό της ασάφειας. Σύμφωνα πάντως με το Ευρωβαρόμετρο η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων τάσσεται υπέρ μιας πιστοποίησης.