Το DNA του καρότου αποκαλύπτει πού οφείλει το χρώμα και την θρεπτική του αξία
Οι επιστήμονες για πρώτη φορά παρουσίασαν το πλήρες γονιδίωμα του ταπεινού καρότου, ρίχνοντας φως στην εξέλιξή του, στο διακριτικό πορτοκαλί χρώμα του και στη θρεπτική αξία του. Το επίτευγμα θα βοηθήσει στο μέλλον τους παραγωγούς να βελτιώσουν την ποιότητα των καρότων και να τα κάνουν πιο ανθεκτικά στις αρρώστιες και στην ξηρασία.
Ερευνητές από διάφορες χώρες με επικεφαλής τον καθηγητή γενετικής Philipp Simon του Πανεπιστημίου του Wisconsin-Madison των Η.Π.Α., δημοσίευσαν πρόσφατα τα αποτελέσματα της πλήρους αποκωδικοποίησης του γονιδιώματος των καρότων στο περιοδικό γενετικής “Nature Genetics”. Με την επιστημονική ονομασία DCAR_032551, οι επιστήμονες αυτοί ανακάλυψαν το γονίδιο - την συγκεκριμένη αλληλουχία βάσεων του DNA δηλαδή – του καρότου στο οποίο οφείλει το μεγάλο ποσοστό καροτενοειδών, καθώς το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα του βάζοντάς το στην λίστα με τα λαχανικά όπως η πατάτα, το αγγούρι, η ντομάτα και η πιπεριά, των οποίων το πλήρες γονιδίωμα έχει αποκαλυφθεί.
Tα καρότα περιέχουν μεγάλη ποσότητα β-καροτίνης, μιας φυσικής χημικής ουσίας την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός μετατρέπει σε βιταμίνη Α που είναι απαραίτητη για την φυσιολογική ανάπτυξη, την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και την όραση. Όσο περισσότερη β-καροτίνη, τόσο πιο πορτοκαλί το χρώμα τους. Τα καροτενοειδή έχουν και αντιοξειδωτικές ιδιότητες που προστατεύουν από τις καρδιοπάθειες και κάποια είδη καρκίνων, εξουδετερώνοντας τις λεγόμενες ελεύθερες ρίζες που προσβάλλουν τα κύτταρα.
H έλλειψη της Βιταμίνης Α, αποτελεί παγκόσμια πρόκληση για την υγεία, τονίζεται στην έρευνα και για το λόγο αυτό, η περίσσια καροτενοειδών που περιέχουν κάνουν τα καρότα μια πρώτης τάξεως πηγή προβιταμίνης Α για την ανθρώπινη διατροφή. Οι ίδιοι επιστήμονες θεωρούν ότι η αποκωδικοποίηση των γενετικών μυστικών του ταπεινού καρότου θα συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας αλλά και της ανθεκτικότητας στις αρρώστιες στις σοδειές τόσο των ίδιων των καρότων αλλά και άλλων ειδών.
Tο καρότο (Daucus carota) ανήκει στην ίδια κατηγορία φυτών με το σέλινο, το μαρούλι, τον μαϊντανό και τον κόλιανδρο και διαθέτει πάνω από 32.100 γονίδια, σχεδόν 10.000 παραπάνω από ότι ο άνθρωπος . Το ένα τρίτο περίπου αυτών των γονιδίων είναι μοναδικά και δεν έχουν βρεθεί αλλού.
Ρίχνοντας μια ματιά στο οικογενειακό δέντρο του καρότου, οι ειδικοί κατάφεραν να ανακαλύψουν ότι διαχωρίστηκε από το σταφύλι πριν από 113 εκατ. χρόνια και από το kiwi μετά από 10 εκατ. χρόνια, όταν ακόμη οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στη Γη.
Αρχικά άσπρα σε χρώμα, τα άγρια καρότα πιστεύεται ότι πρωτοεμφανίστηκαν στην κεντρική Ασία, κυρίως στο Αφγανιστάν, πριν από περίπου 1.100 χρόνια, ενώ τα πορτοκαλί καρότα ήρθαν στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα, όπως δείχνουν πίνακες ζωγραφικής από την Ισπανία και τη Γερμανία.
Η παγκόσμια παραγωγή καρότου που έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 40 χρόνια, έχει εξελιχθεί σε μια από τις δέκα σημαντικότερες καλλιέργειες και συναντάται πλέον σε όλο τον κόσμο. Στην Ασία σήμερα καλλιεργούνται επίσης ποικιλίες κόκκινων, κίτρινων και μωβ καρότων. Μελέτες δείχνουν όμως ότι δεν υπάρχει σχέση ανάμεσα στο χρώμα και στη γεύση ενός καρότου.
