Ο μικρόκοσμος της Nανοτεχνολογίας και οι σύγχρονες εφαρμογές του στα τρόφιμα
Πολλές εταιρείες τροφίμων επενδύουν τώρα στην έρευνα νανοτεχνολογίας, που θα μπορούσε να μας παρέχει ασφαλέστερα, υγιεινότερα, θρεπτικότερα και νοστιμότερα τρόφιμα. Το κόστος παραγωγής τροφίμων θα μειωθεί, καθώς οι τεχνικές θα γίνονται αποδοτικότερες, χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια, νερό και χημικές ουσίες και παράγοντας λιγότερα απόβλητα.
Οι επιστήμονες όμως διατηρούν τις επιφυλάξεις τους για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Η νανοτεχνολογία αφορά την μελέτη και χρήση υλικών σε εκπληκτικά μικρή κλίμακα - σε μεγέθη εκατομμυριοστού του χιλιοστομέτρου με τα σωματίδια που χρησιμοποιούνται να είναι 80.000 φορές πιο λεπτά από μια ανθρώπινη τρίχα - και εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι ορισμένα υλικά εμφανίζουν διαφορετικές ιδιότητες σε αυτήν τη μικροσκοπική κλίμακα από ό,τι υπό φυσιολογικές συνθήκες. Τρόφιμα που μέχρι τώρα θεωρούνταν βλαβερά για την ανθρώπινη υγεία, τώρα με την χρήση της νανοτεχνολογίας, θα βελτιώνεται η ποιότητα τους και θα μεταφέρουν βιταμίνες στον ανθρώπινο οργανισμό.
Με τη χρήση νανοσωματιδίων τα τρόφιμα θα διατηρούνται για περισσότερο χρονικό διάστημα, θα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και φαρμακευτικές ουσίες που θα θεραπεύουν ασθένειες. Αν και τα νανοσωματίδια χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, δεν γίνεται αυστηρός έλεγχος πριν από την παρασκευή ή συσκευασία τους. Υπάρχει ήδη μια σχετική έκθεση στο Ευρωκοινοβούλιο η οποία απαγορεύει την παραγωγή τροφίμων από κλωνοποιημένα ζώα και ζητά την αξιολόγηση των κινδύνων που ενδέχεται να εγκυμονούν με τη χρήση των νανοτροφίμων. Θα πρέπει τα συγκεκριμένα τρόφιμα να φέρουν ειδική ετικέτα ότι η παρασκευή τους έγινε με την χρήση της νανοτεχνολογίας.
Ερευνητές σε Κίνα και ΗΠΑ έχουν προχωρήσει στην παρασκευή νανοτροφίμων που περιέχουν ενσωματωμένα θρεπτικά συστήματα. Ισραηλινοί ερευνητές σχεδιάζουν να παράγουν hot dog που θα μειώνουν την χοληστερίνη και παγωτά που θα είναι υγιεινά και δεν θα παχαίνουν. Τα πρώτα νανοτρόφιμα έχουν ήδη παρασκευαστεί και κυκλοφορούν σε Αυστραλία και ΗΠΑ. Στην Αυστραλία πωλείται ψωμί, που συμβάλλει στην καλή λειτουργία της καρδιάς και στις ΗΠΑ πωλούνται 3 προϊόντα νανοτεχνολογίας. Πρόκειται για ένα είδος φυτικού ελαίου που προστατεύει από την χοληστερόλη, ένα ρόφημα σοκολάτας που μειώνει την ανάγκη για λήψη ζάχαρης και ένα πράσινο τσάι κινέζικης παραγωγής που δεκαπλασιάζει την απορρόφηση σεληνίου. Προς το παρόν στην Ευρώπη δεν κυκλοφορούν αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότ,ι σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα υπάρχει η δυνατότητα να προμηθεύονται οι ευρωπαίοι νανοτρόφιμα. Παράλληλα, ερευνητές στην Ολλανδία εξελίσσουν την έννοια της «έξυπνης» συσκευασίας καθώς δημιουργούν νανοσυσκευασίες τροφίμων οι οποίες όχι μόνο θα «μυρίζονται» την αλλοίωση του προϊόντος αλλά και τη στιγμή του εντοπισμού του προβλήματος θα εκλύουν ειδικά συντηρητικά ώστε να επιμηκύνουν τον χρόνο διατήρησής του.
Διεθνείς καταναλωτικές οργανώσεις έχουν αρχίσει εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού και ζητούν από τις εταιρείες παραγωγής να αναγράφονται στην ετικέτα οι νανοτεχνολογικές μεταλλάξεις.
Η δυναμική είσοδος της νανοτεχνολογίας στην καθημερινότητα των ανθρώπων, πέρασε από τα ρούχα και τα καλλυντικά στη διατροφική αλυσίδα, προκαλώντας αναπόφευκτες αντιδράσεις ως προς τις άγνωστες ακόμη συνέπειές της για τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι υποσχέσεις της συγκεκριμένης τεχνολογίας είναι πολλές και η βιομηχανία τροφίμων δεν μένει διόλου ασυγκίνητη. Οι ανησυχίες όμως που δημιουργούνται για τις επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό είναι μεγάλες, καθώς τα μικροσκοπικά σωματίδια έχουν την τάση να διεισδύουν σε κύτταρα και να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό (παρεμβάλλεται μεταξύ του αίματος και του κεντρικού νευρικού συστήματος, ένας κυτταρικός φραγμός που περιορίζει την είσοδο ουσιών προστατεύοντας τον εγκέφαλο).
Φωτεινή Πουρνάρα