Οι ποικιλίες των φραγκοστάφυλων

Τα φραγκοστάφυλα είναι μια θαυμάσια πηγή ζωτικών θρεπτικών ουσιών που είναι απαραίτητες για την υγιή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Μην τα χρησιμοποιείτε λοιπόν μόνο για να γαρνίρετε επιδόρπια αλλά βάλτε τα στην καθημερινή σας διατροφή για να παραμείνετε υγιείς. Προέρχονται από τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη και τη Σιβηρία και αναπτύσσονται γρήγορα ως φυλλοβόλοι μικροί θάμνοι που φθάνουν σε ύψος τα 1,5- 2 μέτρα. Μπορούν να αναπτυχθούν εύκολα σε περιοχές με υγρά καλοκαίρια και παγωμένους χειμώνες. Ιστορικές και εικονογραφικές πηγές επαληθεύουν την καλλιέργεια μαύρων και κόκκινων φραγκοστάφυλων για πάνω από 500 χρόνια. Ένα από τα παλαιότερα γαλλικά κείμενα που αναφέρουν τα κόκκινα φραγκοστάφυλα χρονολογείται από τις αρχές του 14ου αιώνα.

Τα φραγκοστάφυλα είναι μούρα (currants) που  ανήκουν στο γένος Ribes και υπάρχουν τρία βασικά τους είδη: το μαύρο (ribes nigrum – blackcurrant), ιθαγενές της βόρειας Ευρώπης, με έντονη γεύση που το κάνει καταλληλότερο για μαρμελάδες,  ζελέ, σιρόπια, χυμούς και επεξεργασμένες τροφές παρά για να καταναλώνεται φρέσκο, το κόκκινο (ribes rubrum-redcurrant), που συνήθως συναντάται στη δυτική Ευρώπη και χρησιμοποιείται επίσης στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική και το λευκό (ribes sativum –white currant), το οποίο έχει χαμηλότερη οξύτητα και  έτσι τρώγεται πιο ευχάριστα φρέσκο.  Τα περισσότερα από τα καλλιεργούμενα προέρχονται από άγρια είδη και είναι ευρωπαϊκής προέλευσης. Έχουν δημιουργηθεί πολλές ποικιλίες που διαφέρουν κυρίως στο χρώμα αλλά και στο μέγεθος των καρπών. Τα φυτά είναι αγκαθωτά και τα φρούτα είναι μικρά (μέγεθος μπιζελιού) που παράγονται και συλλέγονται σε συστάδες που μοιάζουν με σταφύλια. Οι χώρες της Ευρώπης με την μεγαλύτερη παραγωγή φραγκοστάφυλων είναι η Μ. Βρετανία, η Πολωνία, η Δανία και η Γαλλία.

Διατροφικές πληροφορίες

Τα φραγκοστάφυλα είναι πλούσια σε ίνες και βιταμίνη C. Ένα φλιτζάνι περιέχει σχεδόν 3 φορές περισσότερο κάλιο από μια μπανάνα. Επιπλέον είναι χαμηλά σε θερμίδες, λίπος και νάτριο και δεν περιέχουν χοληστερόλη. Αν και μπορεί να διαφέρουν στο χρώμα και το αντιοξειδωτικό τους περιεχόμενο, και οι τρεις ποικιλίες τους είναι εξίσου θρεπτικές. Τα 100 γρ. περιέχουν 56 θερμίδες, 1,40 γρ. πρωτεΐνης, 4,3 γρ. ινών και 7,37 γρ. συνολικών σακχάρων ενώ η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C ανέρχεται σε 301% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης. Αντίστοιχα είναι τα ποσοστά της συνιστώμενης πρόσληψης σε χαλκό (9,5%), σίδηρο (19,5%) και μαγνήσιο (11%).  Τα μαύρα φραγκοστάφυλα θεωρούνται πιο θρεπτικά από τα υπόλοιπα είδη.

Οφέλη για την υγεία

• Αντιφλεγμονώδης, αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική δράση.

Τα μαύρα φραγκοστάφυλα έχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C (181 mg / 100 g), σε σύγκριση με τα κόκκινα και τα λευκά (41 mg). Η βιταμίνη C είναι ένα ισχυρό φυσικό αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό και αντιμικροβιακό και ως τέτοιο, ενισχύει την ανοσία, προωθεί την ταχύτερη ανάρρωση μετά από ασθένεια, μειώνει αποτελεσματικά τα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα και φυσικά, διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου, συμβάλλοντας έτσι στην διατήρηση ενός νεανικού και χωρίς ρυτίδες δέρματος, αλλά και στην υγεία των ιστών και των οστών.

• Καρδιαγγειακή υγεία

Οι καλές ποσότητες βιταμίνης C διεγείρουν την παραγωγή κολλαγόνου, την κύρια δομική πρωτεΐνη στο σώμα μας, που εξασφαλίζει την ακεραιότητα των αιμοφόρων αγγείων (δέρμα, όργανα και αιμοφόρα αγγεία). Επιπλέον, μελέτες υποδηλώνουν ότι τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C, βοηθούν στην απομάκρυνση της χοληστερόλης από τα αιμοφόρα αγγεία και λειτουργούν ως τοπικό αντιοξειδωτικό, συμβάλλοντας σημαντικά στην καρδιαγγειακή υγεία. Οι μέτριες ποσότητες μαγνησίου και καλίου εξασφαλίζουν την καλή λειτουργία του καρδιακού μυός και ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση, δύο βασικά στοιχεία για την πρόληψη των καρδιακών παθήσεων.

• Αντιοξειδωτικό περιεχόμενο

Εκτός από τα αντιοξειδωτικά των βιταμινών και των ανόργανων συστατικών όπως ο χαλκός, το μαγγάνιο, οι βιταμίνες Α και C, τα φραγκοστάφυλα είναι πλούσια σε ανθοκυανίνες, ισχυρά φλαβονοειδή με εξαιρετική αντιοξειδωτική δράση τα οποία όχι μόνο καταπολεμούν τις επικίνδυνες ελεύθερες ρίζες αλλά και μειώνουν τη φλεγμονή που ως γνωστό ότι αποτελεί πρόδρομο των πιο χρόνιων ασθενειών, ιδιαίτερα του διαβήτη, των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου.

• Εξαιρετικό τονωτικό

Ο χυμός από μαύρα και κόκκινα φραγκοστάφυλα αποτελεί πρώτης τάξης τονωτικό λόγω του ότι συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες βιταμινών και μετάλλων.

• Φυσική θεραπεία για διάρροια, πονόλαιμο, πυρετό και άλλα αναπνευστικά και γαστρεντερικά προβλήματα

Παραδοσιακά, τα φύλλα, τα αποξηραμένα φρούτα και τα λουλούδια του φραγκοστάφυλου χρησιμοποιήθηκαν ως έγχυμα για να μειώσουν τον πυρετό προκαλώντας εφίδρωση, τον ερεθισμό στο λαιμό, τον βήχα, αλλά και ως διουρητικό για τα νεφρά και ως στυπτικό ενάντια στη διάρροια.

Φωτεινή Πουρνάρα