Επιχείρηση OPSON και κίνδυνοι για τη χώρα µας από νοθευμένα τρόφιμα

Η επιχείρηση OPSON που ξεκίνησε το 2011 και έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές της σε 60 χώρες σε όλον τον κόσμο, έχει τρεις βασικούς στόχους:

• Την αύξηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά στους κινδύνους που προέρχονται από νοθευµένα ή υποβαθμισμένα τρόφιμα
• Την δημιουργία συνεργασιών µε τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να προωθηθεί µία συλλογική απάντηση σε αυτού του είδους τα εγκλήματα
• Την προστασία των καταναλωτών µέσω της κατάσχεσης και καταστροφής των υποβαθμισμένων/νοθευμένων τροφίμων και εντοπισμού των δραστών.

Προκειμένου να είναι αποτελεσματική η δράση εναντίον του φαινομένου, στις επιχειρήσεις OPSON συμμετέχουν η αστυνομία, τα τελωνεία, οι εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς για τα τρόφιμα και συνεργάτες από τον ιδιωτικό τομέα. Η επιχείρηση που πραγματοποιείται σε ετήσια βάση περιλαμβάνει τρεις φάσεις: Την πρώτη φάση, της προπαρασκευής, όπου κάθε συμμετέχουσα χώρα αποφασίζει ποια υπόθεση θα εντάξει στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και καθορίζει µε λεπτομέρεια το πλάνο δράσης της . Την επιχειρησιακή φάση όπου κάθε χώρα ανεξάρτητα και αυτόνομα αποφασίζει το είδος των ελέγχων που θα διενεργήσει. Ο ρόλος των Interpol και Europol περιλαμβάνει τη διασταύρωση των στοιχείων µε τις βάσεις δεδομένων τους και το συντονισμό της διάθεσης των πληροφοριών προκειμένου να υποστηριχτούν οι τρέχουσες δράσεις. Κατά τη διάρκεια της επιχειρησιακής φάσης ακολουθούνται οι διαδικασίες και λαμβάνονται τα μέτρα που προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία και τον κανονισμό της ένωσης. Στην μεταεπιχειρησιακή φάση τα συμμετέχοντα κράτη συλλέγουν και αποστέλλουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους στην Interpol και στην Europol και οι δύο οργανισμοί αναλύουν τα δεδομένα για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο, να αναγνωρίσουν τις καλύτερες πρακτικές και τα σημεία που χρίζουν βελτίωσης. Όλα αυτά αποτυπώνονται στην ετήσια έκθεση του προγράμματος.

Στην πρόσφατη έκθεση πεπραγμένων αναφέρεται ότι στα πλαίσια της δράσης OPSON κατασχέθηκαν περίπου 10.000 τόνοι νοθευμένων και παραποιημένων τροφίμων, ποσότητα που κατά τα δεδομένα της επιχείρησης αποτελεί ρεκόρ. Περίπου 9 τόνοι ζάχαρης με λιπάσματα κατασχέθηκαν στο Χαρτούμ, 85 τόνοι ελιάς με θειικό χαλκό, ενώ στην Ταϊλάνδη, η αστυνομία εντόπισε δίκτυο που μετέφερε 4 τόνους κρέατος, που εισήχθη από την Ινδία. Παράλληλα, καταστράφηκαν πάνω από 30 τόνοι βόειου και βουβαλίσιου κρέατος ακατάλληλου για κατανάλωση, το οποίο θα πωλούνταν από σούπερ-μάρκετ. Τα τελωνεία του αεροδρομίου του Ζαβεντέμ στο Βέλγιο ανακάλυψαν πολλά κιλά κρέατος πιθήκου, ενώ στη Γαλλία κατασχέθηκαν πολλά κιλά από γρύλλους και κάμπιες. Ανάμεσα στα πολλά παραδείγματα που αναφέρονται στην ανακοίνωση, η Interpol αφηγείται την κατάσχεση στην Ινδονησία 70 κιλών εντοσθίων από κοτόπουλα διατηρημένων στη φορμόλη, η ύπαρξη της οποίας στα τρόφιμα απαγορεύεται.

Όσον αφορά στην Ελλάδα η OPSON είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών. Τα αναφερόμενα στον παραπάνω απολογισμό ευρήματα σχετικά µε τα τρόφιμα δεν αποτελούν κίνδυνο για την χώρα µας όχι µόνο γιατί πρόκειται για μικρές ποσότητες που κατασχέθηκαν στο στάδιο της εισαγωγής τους σε κάθε χώρα αλλά και γιατί δεν διακινούνται στην χώρα µας τέτοια τρόφιμα. Ο ΕΦΕΤ και οι άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο ελεγκτικών μηχανισμών σε όλα τα στάδια της παραγωγής και διάθεσης των τροφίμων αλλά και κατά την εισαγωγή τους, ακριβώς για να προστατεύσουν την υγεία και ασφάλεια του καταναλωτή. Σε κάθε περίπτωση διαπίστωσης κάποιου κινδύνου σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ λαμβάνονται τα απαιτούμενα μέτρα δέσμευσης του τροφίμου και απαγόρευσης της διάθεσής του ενεργοποιώντας το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές και ενημερώνεται άμεσα το καταναλωτικό κοινό.