Τα λιπάσματα έρχονται για να μείνουν

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας του University of Waterloo στον Καναδά.

«Ένα μεγάλο μέρος του αζώτου που έχει χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα παραμένει άφαντο τις τελευταίες δεκαετίες» δήλωσε η Nandita Basu, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η ομάδα της Basu ανέλυσε χιλιάδες δείγματα εδάφους που συλλέχθηκαν τα τελευταία χρόνια στη λεκάνη του ποταμού Μισισίπι στις ΗΠΑ. Στις καλλιεργητικές εκτάσεις που εξετάστηκαν, οι αναλύσεις αποκάλυψαν υψηλά επίπεδα αζώτου σε βάθος 25 έως 100 εκατοστών μέσα στο χώμα, κάτω από το στρώμα όπου φτάνει το αλέτρι.

Οι ερευνητές οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι το συσσωρευμένο άζωτο μπορεί να συνεχίσει να διαρρέει στα νερά ακόμα και τρεις δεκαετίες μετά την τελευταία εφαρμογή λιπάσματος. Ακόμα κι αν οι αγρότες σταματήσουν σήμερα να χρησιμοποιούν λιπάσματα, υψηλά επίπεδα αζώτου θα διατηρηθούν στο έδαφος και στο νερό για τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, προειδοποιούν.

Η έλλειψη αζώτου, φωσφόρου και καλίου είναι ο σημαντικότερος περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη των φυτών. Ο εμπλουτισμός του εδάφους με λιπάσματα που περιέχουν αυτά τα τρία στοιχεία αυξάνει μεν τη σοδειά, δημιουργεί όμως τον κίνδυνο διαρροής σε ποτάμια και λίμνες όταν οι βροχές ξεπλένουν το χώμα. Το πρόβλημα αυτό είναι εντονότερο στην περίπτωση του αζώτου, το οποίο προκαλεί τη λεγόμενη αζωτορύπανση. Υψηλά επίπεδα αζώτου στο πόσιμο νερό μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.

Επιπλέον, το άζωτο που καταλήγει στο νερό λειτουργεί ως λίπασμα που ενθαρρύνει την ανάπτυξη φυτοπλαγκτού. Όταν το φυτοπλαγκτόν πεθαίνει, αποσυντίθεται σε μικρόβια που εξαντλούν το διαθέσιμο οξυγόνο και μπορούν να τελικά να μετατρέψουν το νερό σε νεκρό βούρκο. Το φαινόμενο ονομάζεται ευτροφισμός.

Οι επιπτώσεις της αζωτορύπανσης είναι ήδη εμφανείς σε πολλά μέρη όπου τα επίπεδα νιτρικών ιόντων στο νερό είναι πολλαπλάσια των ανώτατων επιτρεπτών.