Πόσο οικολογικό είναι το σάντουιτς σας;

 Το σωρευτικό αποτύπωμα άνθρακα των διατροφικών προϊόντων προσελκύει ολοένα και περισσότερο την προσοχή των ερευνητών, καθώς προσπαθούν να κατανοήσουν τις επιπτώσεις που έχει η σύγχρονη παραγωγή τροφίμων και η γεωργία στο περιβάλλον. Φαίνεται πως τώρα είναι η σειρά των σάντουιτς να μπουν στο μικροσκόπιο.

Στην πρώτη μελέτη που εξετάζει τη συνολική επίδραση των σάντουιτς στο περιβάλλον, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Manchester υπολόγισαν το ισοδύναμο διοξειδίου του άνθρακα (CO2 eq) - μια τυποποιημένη μονάδα για τη μέτρηση των αποτυπωμάτων άνθρακα – του αγαπημένου σνακ τόσο στην σπιτική όσο και την προσυσκευασμένη στα καταστήματα εκδοχή του. Τα σάντουιτς αποτελούν ένα βασικό κομμάτι των καθημερινών γευμάτων πολλών ανθρώπων, αλλά νέα έρευνα δείχνει ότι το ταπεινό αυτό σνακ έχει σημαντικό αντίκτυπο στο κλίμα. Περίπου 11,5 δισεκατομμύρια σάντουιτς καταναλώνονται κάθε χρόνο μόνο στη Βρετανία και έχουν σχεδόν τον ίδιο αντίκτυπο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα με την οδήγηση περισσότερων από οκτώ εκατομμυρίων αυτοκινήτων. Οι ερευνητές βρήκαν ότι το χειρότερο από άποψη εκπομπών άνθρακα ήταν ένα έτοιμο σάντουιτς που περιλαμβάνει αυγό, μπέικον και λουκάνικο, το οποίο έχει 1441 γραμμάρια ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα, δηλαδή περίπου το ίδιο με την οδήγηση ενός αυτοκινήτου για 12 μίλια. Εκείνο με τις λιγότερες εκπομπές διοξειδίου ήταν ένα σπιτικό σάντουιτς με ζαμπόν και τυρί.

Κατά τη διεξαγωγή της μελέτης οι επιστήμονες εξέτασαν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των σάντουιτς, με άλλα λόγια την παραγωγή των συστατικών και της συσκευασίας τους, καθώς και την σπατάλη των τροφίμων τόσο στο σπίτι όσο και στην αλυσίδα εφοδιασμού. Συνολικά, η ομάδα εξέτασε 40 διαφορετικούς τύπους σάντουιτς, συνταγές και συνδυασμούς. Τα υψηλότερα αποτυπώματα άνθρακα βρέθηκαν σε σάντουιτς με χοιρινό κρέας (μπέικον, ζαμπόν ή λουκάνικα) και σε αυτά που περιέχουν τυρί ή γαρίδες. Η καθηγήτρια Adisa Azapagic από το School of Chemical Engineering and Analytical Sciences του πανεπιστήμιου του Manchester, δήλωσε: "Δεδομένου ότι τα σάντουιτς αποτελούν βασικό στοιχείο της βρετανικής διατροφής και κατέχουν σημαντικό μερίδιο αγοράς στον τομέα των τροφίμων, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη συμβολή του τομέα αυτού στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Για παράδειγμα, η κατανάλωση 11,5 δισεκατομμυρίων σάντουιτς ετησίως στο Ηνωμένο Βασίλειο παράγει κατά μέσο όρο 9,5 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου CO2, που ισοδυναμεί με την ετήσια χρήση 8,6 εκατομμυρίων αυτοκινήτων."

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο μεγαλύτερος συντελεστής στο αποτύπωμα άνθρακα ενός σάντουιτς είναι η γεωργική παραγωγή και η επεξεργασία των συστατικών τους. Ανάλογα με τον τύπο, αυτό μπορεί να αντιπροσωπεύει περίπου 37% - 67% του ισοδυνάμου CO2 για τα έτοιμα σάντουιτς. Η διατήρηση των έτοιμων σάντουιτς σε ράφια που ψύχονται στα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα συμβάλλει επίσης στο αποτύπωμα άνθρακα. Αυτό μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το ένα τέταρτο των αντίστοιχων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Στη συνέχεια, πρέπει να προστεθεί και το υλικό συσκευασίας που φτάνει μέχρι το 8,5% και, τέλος, η μεταφορά των υλικών και τα ψυγεία προσθέτουν ένα επιπλέον 4%. Η καθηγήτρια Azapagic, η οποία είναι επίσης επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για τα Βιώσιμα Βιομηχανικά Συστήματα, πρόσθεσε: "Πρέπει να αλλάξουμε την επισήμανση των τροφίμων για να επεκτείνουμε τις ημερομηνίες λήξης, καθώς αυτές είναι υπολογισμένες συνήθως αρκετά συντηρητικά. Τα σάντουιτς του εμπορίου υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους διάρκειας ζωής και συνήθως είναι ασφαλή για κατανάλωση και πέρα από την ημερομηνία λήξης που αναγράφεται στην ετικέτα». Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Sustainable Production and Consumption,

Φωτεινή Πουρνάρα