Fipronil: 1 στα 7 δείγματα που στάλθηκαν στον EFSA ήταν πάνω από τα νόμιμα όρια

Τον περασμένο Ιούλιο και Αύγουστο εντοπίστηκε η χημική ουσία fipronil σε αυγά στο Βέλγιο, την Γερμανία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Πολωνία, τα οποία και αποσύρθηκαν. Η παρουσία fipronil στα αυγά πιστεύεται ότι προκλήθηκε από την παράνομη χρήση της χημικής αυτής ουσίας για την καταπολέμηση παρασίτων στα κοτόπουλα με αποτέλεσμα την μεταφορά της στα αυγά και στο κρέας τους. Το fipronil είναι ένα ευρέος φάσματος εντομοκτόνο και ακαριοκτόνο. Έχει εγκριθεί στην ΕΕ για χρήση στην κτηνιατρική για την καταπολέμηση εντόμων όπως ψύλλοι, ψείρες, τσιμπούρια, κατσαρίδες, και ακάρεων σε κατοικίδια ζώα. Η χρήση του δεν επιτρέπεται σε ζώα που χρησιμοποιούνται για ανθρώπινη κατανάλωση. Έχει επίσης εγκριθεί για χρήση ενάντια σε κατσαρίδες, μυρμήγκια ή τερμίτες, αλλά δεν επιτρέπεται η χρήση του σε επιφάνειες επαφής τροφίμων ή σε ζώα παραγωγής τροφίμων. Χρησιμοποιείται επίσης ως φυτοφάρμακο για την αντιμετώπιση διαφόρων εντόμων του εδάφους σε ορισμένους σπόρους λαχανικών που φυτεύονται σε θερμοκήπια.

Επιπτώσεις του fipronil στην ανθρώπινη υγεία

Ανάλογα με τη δόση και τη διάρκεια της έκθεσης, μπορεί να εμφανιστούν διάφορες επιπτώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα, στον θυρεοειδή και στο ήπαρ. Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΚ) 396/2005 έχει ορίσει ως Ανώτατο Όριο Καταλοίπων (ΑΟΚ) για το fipronil στα αυγά την τιμή των 0,005 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά κιλό αυγού (mg/kg). Πληροφορίες για το ΑΟΚ υπάρχουν και για άλλα τρόφιμα π.χ. κοτόπουλο μυών (κρέας μετά από αφαίρεση του λίπους), λίπος κοτόπουλου, συκώτι κοτόπουλου, κοτόπουλο νεφρών και βρώσιμα εντόσθια κοτόπουλου (εκτός από το ήπαρ και τους νεφρούς). Κατάλοιπα του fipronil ανιχνεύονται κυρίως στον κρόκο του αυγού, ενώ το ασπράδι περιέχει πολύ χαμηλά κατάλοιπα.

Αποτελέσματα ανάλυσης δειγμάτων

Περισσότερα από ένα από τα επτά δείγματα αυγών και κοτόπουλων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη στον EFSA περιείχαν κατάλοιπα fipronil που υπερέβαιναν τα επιτρεπτά όρια, σύμφωνα με την ανάλυση δεδομένων των τροφίμων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο EFSA δήλωσε ότι τα δείγματα αυτά προέρχονταν από οκτώ χώρες, τα περισσότερα από την Ολλανδία, και συνέστησαν συστηματικούς και προσεκτικούς μελλοντικούς ελέγχους για το fipronil από τα κράτη μέλη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) το χαρακτηρίζει ως "μέτρια τοξικό" αν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες.

Τα αυγά από κότες επηρεάζονται περισσότερο

Τα κράτη μέλη έδωσαν 5.439 δείγματα αυγών και μυών/λιπών κοτόπουλου που αναλύθηκαν για το fipronil και άλλες δραστικές ουσίες. Η ανάλυση έδειξε ότι 742 από αυτά που συλλέχθηκαν μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου 2017 περιείχαν κατάλοιπα σε ποσότητες που υπερβαίνουν τα νόμιμα όρια. Αυτά προέρχονταν από την Ολλανδία (664 δείγματα), την Ιταλία (40), τη Γερμανία (13), την Πολωνία (11), την Ουγγαρία (6), τη Γαλλία (πέντε), τη Σλοβενία (δύο) και την Ελλάδα (ένα). Η Μάλτα, η Λιθουανία και η Σουηδία δεν παρείχαν στοιχεία.

Τα ποσοτικά προσδιορίσιμα κατάλοιπα ήταν συχνότερα σε αυγά κοτόπουλου (467 δείγματα) που παράγονται στην Ολλανδία και σε λίπος ωοπαραγωγών ορνίθων (184 δείγματα) από την ίδια χώρα. Από τα 2.540 ύποπτα δείγματα, 574 περιείχαν κατάλοιπα πάνω από το νόμιμο όριο. Τα δείγματα ελέγχθηκαν και για 11 ακαρεοκτόνα: amitraz, bifenthrin, cypermethrin, diazinon, etoxazole, flufenoxuron, ivermectin, pyridaben, pyriproxyfen, thiamenthoxam and trichlorfon.

Φωτεινή Πουρνάρα

Πηγή: efsa.europa.eu